Παίζουμε ανασκαφή;

Το πρόγραμμα “Παίζουμε ανασκαφή;” σχεδιάστηκε το 2003 και απευθύνεται σε νήπια και παιδιά της Α’ Δημοτικού.
Κατά τη νηπιακή ηλικία, εμφανίζονται οι βασικές δομές της νοητικής λειτουργίας, αναπτύσσεται το μεγαλύτερο μέρος της γενικής νοημοσύνης και αρχίζει η χρησιμοποίηση της γλώσσας ως βασικού μέσου επικοινωνίας.
Η ενασχόληση με πολιτιστικές δραστηριότητες μπορεί να συμβάλλει θετικά στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των νηπίων. Με γνώμονα τα παραπάνω το Μουσείο αποφάσισε τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τα παιδιά αυτής της ηλικίας.
Βασικό σκεπτικό του προγράμματος είναι ότι το μουσείο μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την απόκτηση ουσιαστικών εμπειριών, δεδομένου ότι παρέχει πνευματικά και γλωσσικά ερεθίσματα, κίνητρα για πειραματισμό και δημιουργία, ενθάρρυνση για ανακάλυψη και εξερεύνηση του περιβάλλοντος χώρου, όπως και δυνατότητα για δημιουργικές ενασχολήσεις και πρωτοτυπία. Ακόμη, ενισχύει τη δημιουργική μάθηση σε αντίθεση με τη μηχανική μνήμη και είναι παράγοντας που εγγυάται την ολόπλευρη και ουσιαστική ανάπτυξη του παιδιού.
Κύριος στόχος του προγράμματος είναι να εξοικειωθούν τα νήπια με την έννοια του παρελθόντος, στο βαθμό βέβαια που αυτό είναι εφικτό στη συγκεκριμένη ηλικία, να μάθουν ότι τα αντικείμενα μπορούν να μας πληροφορήσουν για το παρελθόν,να εξοικειωθούν με έννοιες της αρχαιολογικής πρακτικής, όπως “στρωματογραφία”, “ανασκαφή”, καθώς και με όρους, όπως “αρχαίος”, “αρχαιολόγος”, “συντηρητής”. Επιπλέον, να έρθουν σε επαφή, σε ένα πρώτο επίπεδο, με την πρακτική της ανασκαφής και της συντήρησης μέσα από τη βιωματική προσέγγιση και να ασκήσουν την παρατηρητικότητά τους.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Παίζουμε ανασκαφή;” ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2005. Απευθύνεται κάθε φορά σε ένα σχολικό τμήμα νηπίων και Α’ Δημοτικού (έως 25 άτομα), διαρκεί περίπου μία ώρα και διεξάγεται στην αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου.
Το εποπτικό υλικό του προγράμματος, η περιγραφή του και οδηγίες προς τους εκπαιδευτικούς περιέχονται σε “βιβλίο για τον εκπαιδευτικό”.
Το πρόγραμμα διαρθρώνεται σε 3 ενότητες.
Στην πρώτη ενότητα γίνεται συζήτηση για τα αντικείμενα του παρελθόντος και πώς αυτά φτάνουν έως σήμερα, για την αρχαιολογική πρακτική και την ανασκαφή. Για την καλύτερη κατανόηση αυτών των εννοιών τα παιδιά συμμετέχουν σε παιχνίδι ρόλων, μέσα από το οποίο προσεγγίζουν βιωματικά τα διάφορα ζητήματα.

Στη δεύτερη ενότητα, τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και οδηγούνται στον υπαίθριο χώρο του Μουσείου, όπου υποδύονται τους αρχαιολόγους και συμμετέχουν σε “ανασκαφή”, που γίνεται σε ειδικά διαμορφωμένα ξύλινα κουτιά με χώμα. Εκεί τα παιδιά ανακαλύπτουν ολόκληρα και σπασμένα αντικείμενα, αντίγραφα αυθεντικών, τα οποία καθαρίζουν και έπειτα τοποθετούν σε σακουλάκια, όπως γίνεται και σε μια πραγματική ανασκαφή. Έπειτα συμμετέχουν σε εργαστήρια συντήρησης, όπου συγκολλούν τα σπασμένα αντικείμενα και αναγνωρίζουν τα ευρήματά τους με τη βοήθεια εικόνων.
Στην τρίτη ενότητα τα παιδιά συμμετέχουν σε δημιουργικές-εικαστικές δραστηριότητες και τέλος συζητούν για τη δουλειά του αρχαιολόγου και του συντηρητή, αφού πλέον έχουν προσωπική γνώση της διαδικασίας. Φεύγοντας τα παιδιά παίρνουν για την τάξη τους μια αφίσα-παζλ ως αναμνηστικό της επίσκεψής τους στο Μουσείο.
Η σημασία του εκπαιδευτικού προγράμματος “Παίζουμε ανασκαφή;” έγκειται στο ότι κάνει προσιτό το μουσειακό χώρο στις μικρές ηλικίες, καθιστά την επίσκεψη εποικοδομητική, πολύπλευρη και ευχάριστη εμπειρία και ενισχύει γνωστικές και ψυχοκινητικές δεξιότητες μέσα από το παιχνίδι και τις δημιουργικές δραστηριότητες.

Χρηματοδότης:
Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης