Η πανδημία και οι ήρωες του 2021
Η παρούσα κρίση οδηγεί το ελληνικό μοντέλο στα όριά του. Η υπέρβαση αυτών των ορίων όμως εναπόκειται τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και στον ρόλο που θα διαδραματίσει το κράτος. Το στοίχημα αφορά, προφανώς, την αναγέννηση της εθνικής οικονομίας.»
Η παρούσα κρίση έχει βαρύ ανθρώπινο και οικονομικό κόστος. Προσφέρει, όμως, και μία σπάνια ευκαιρία συνολικής αναδόμησης των οικονομικών βάσεων της χώρας. Λεφτά, δε, όντως θα υπάρξουν. Αρκεί να τα εκμεταλλευτούμε!
Οι πρόσφατες διαβεβαιώσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης ότι –παρά τα αρνητικότερα του αναμενομένου στοιχεία ΑΕΠ γ’ τριμήνου- η ελληνική οικονομία δείχνει αντοχές, μπορεί να επενεργούν κατευναστικά ως προς τις ανησυχίες των πολιτών. Δεν αίρουν, όμως, την εδραία πεποίθηση ότι η παρούσα κρίση θα είναι καταλυτικού χαρακτήρα για σημαντική μερίδα της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην πατρίδα μας.
Μετά από μία δεκαετία κρίσης και μνημονίων, η χρονιά της πανδημίας και των απανωτών lockdown που τη συνόδευσαν -είναι βέβαιον ότι- θα οδηγήσει σε νέα λουκέτα. Δεν θα ανοίξουν ξανά όλοι όσοι σταμάτησαν να λειτουργούν πριν τα lockdown. Όποιοι επιβιώσουν, δε, της οικονομικής κρίσης και μπορέσουν να λειτουργήσουν εκ νέου το 2021, θα πρέπει να θεωρούνται οικονομικοί ήρωες. Οι μεν θα είναι -αναπόδραστα- τα θύματα και οι δε οι ήρωες.
Υπό το φως του σημαντικά χαμηλότερου επιπέδου από το οποίο αναμένεται να επανεκκινήσει η ελληνική οικονομία, καθίσταται ζήτημα εθνικής επιβίωσης η συνέχιση και μεγαλύτερη εξειδίκευση της στήριξης που παρέχει σήμερα η κυβέρνηση στην ελληνική επιχειρηματικότητα. Μετά το ΔΝΤ, μόλις πρόσφατα και ο ΟΟΣΑ συνιστούν όχι μόνον συνέχιση της παροχής στήριξης προς τις επιχειρήσεις αλλά και περαιτέρω επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος κατά το οποίο αυτή θα προσφέρεται, πέραν της ολοκλήρωσης της πανδημίας.
Υπό αυτό το πρίσμα, αν και η συνέχιση των μέτρων που εξήγγειλε χθες το οικονομικό επιτελείο είναι -ευλόγως- σκόπιμη, αποτελεί μόνο μία πτυχή της συνολικής ενίσχυσης που πρέπει να υπάρξει προς την επιχειρηματικότητα, με γνώμονα τη διασφάλιση της επιβίωσής της.
Άπτεται, δε, η παροχή αυτής της στήριξης και με τις χρόνιες δυσλειτουργίες που παρουσιάζει η ελληνική οικονομία κατά την εφαρμογή αντίστοιχων προγραμμάτων ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης. Δυσλειτουργιών οι οποίες αφορούν είτε στην ύπαρξη αδιαφάνειας είτε στην πλημμελή προώθηση των όποιων αναπτυξιακών προγραμμάτων ή επενδυτικών νόμων.
Τούτου δοθέντος, ανεξαρτήτως της τελικής μορφής που θα λάβουν οι προτάσεις του ελληνικού σχεδίου στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης ή αντιστοίχως οι προβλέψεις της περίφημης έκθεσης Πισσαρίδη, αποτελεί στοιχείο επιβίωσης για την ελληνική επιχειρηματικότητα και κατά προέκταση την ελληνική οικονομία η αποτελεσματική προώθηση και υλοποίηση αυτών των σχεδίων.
Κοντολογίς, εάν μετά από δέκα χρόνια κρίσης και ένα έτος οικονομικής καταστροφής επιφυλάξουμε σε αυτά τα νέα ευρωπαϊκά κονδύλια την ίδια τύχη που είχε ο πακτωλός αντίστοιχων κοινοτικών χρηματοδοτήσεων που έρευσαν στη χώρα μας τις προηγούμενες δεκαετίες, τότε…
Η ευθύνη, δε, δεν βρίσκεται μόνο στους ώμους της πολιτικής ηγεσίας αλλά και της επιχειρηματικής τάξης της χώρας μας. Κατά την τελευταία δεκαετία, η επιλογή της «εύκολης λύσης», ήτοι της τουριστικής βιομηχανίας ή πτυχών της όπως η εστίαση, και η διόγκωση του μεριδίου που κατέχουν στο ελληνικό ΑΕΠ σε επίπεδο άνω του 20%, συντέλεσε στη σημερινή εικόνα καταστροφής.
Υπό κανονικές συνθήκες, η τουριστική βιομηχανία μπορεί να αποτελεί τη «φυσική επιλογή» για μία χώρα όπως η Ελλάδα, όμως, σε συνθήκες κρίσης όπως οι παρούσες, η σοφία αυτής της επιλογής βρίσκει τα αντιστοίχως φυσικά όριά της.
Η παρούσα κρίση οδηγεί το ελληνικό μοντέλο στα όριά του. Η υπέρβαση αυτών των ορίων όμως εναπόκειται τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και στον ρόλο που θα διαδραματίσει το κράτος.
Το στοίχημα αφορά, προφανώς, την αναγέννηση της εθνικής οικονομίας