ΧΑΟΣ
γράφει ο Θανάσης Κ.
Τα πράγματα, διεθνώς, είναι χειρότερα απ’ ό,τι τα νομίζουμε…
Η Ευρώπη δεν ξέρει τι της γίνεται.
Ούτε η Αμερική ξέρει τι της γίνεται…
Δυστυχώς…
Ας δούμε μερικά τρανταχτά παραδείγματα:
- Στη Γερμανία έγινε μια δημόσια συζήτηση πριν λίγες μέρες για το πόσο λάθος ήταν η μέχρι σήμερα πολιτική της χώρας, να εξαρτάται ενεργειακά – και μαζί μεγάλος μέρος της Ευρώπης – κυρίως από τη Ρωσία.
- Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, κατηγόρησε τη Γερμανία, ότι είχε υποστηρίξει το 2015 τον αγωγό North Stream-2 που παρέκαμπτε την Ουκρανία και διασφάλιζε τη ροή φυσικού αερίου προς την Γερμανία, ακόμα κι αν “χανόταν” τελικά η Ουκρανία…
Και σε αυτό είχε δίκιο, εδώ που τα λέμε….
- Η Χριστιανοδημοκράτισα πρώην Καγκελάριος Μέρκελ ανέφερε, εκ των υστέρων, ότι η θέση της αυτή ήταν σωστή την εποχή που έγινε.
- Ο σημερινός Πρόεδρος, Σοσιαλδημοκράτης Σταϊνμάγερ αντίθετα ανέφερε ότι η θέση αυτή ήταν λάθος – και ζήτησε συγγνώμη…
Μεταξύ μας, δεν ήταν μόνο η Μέρκελ και ο Σταïνμάγερ. Ολόκληρη η πολιτική ηγεσία της Γερμανίας – διακομματικά μάλιστα – τα υποστήριζε όλα αυτά τότε.
Κατάλαβε κανείς τους ποιό ήταν το λάθος;
Όχι! Δεν συμφωνούν καν μεταξύ τους σήμερα, αν ήταν “λάθος” τότε.
Πολύ λιγότερο συμφωνούν ποιό είναι σήμερα το “σωστό”…
Η αλήθεια είναι ότι το ρωσικό αέριο εξασφάλιζε φθηνή ενέργεια στη Γερμανική Βιομηχανία (καθώς και σε άλλες κεντροευρωπαϊκές χώρες). Αυτό της έδινε μια απαραίτητη ανάσα ανταγωνιστικότητας διεθνώς.
Η Κίνα ανέβαζε συνεχώς την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της και την επιθετικότητα των εξαγωγών της. Αλλά ενεργειακά η Κίνα είχε μειονέκτημα. Έπρεπε να κουβαλά ενέργεια από το Ιράν και τον Περσικό Κόλπο, πράγμα που καθιστούσε την ενέργεια ακριβότερη εκεί. Ενώ το Αμερικανικό LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) που μπήκε κι αυτό στον ενεργειακό χάρτη επισήμως το 2014, θα έφτανε σημαντικά ακριβότερο από το ρωσικό στην Ευρώπη…
Αν ήθελε η Γερμανία να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της για τις προσεχείς δεκαετίες είχε ανάγκη το ρωσικό φυσικό αέριο, επειδή ακριβώς ήταν αισθητά φθηνότερο από όλες τις “εναλλακτικές”.
Γι’ αυτό έγραφε στα παλαιότερα των υποδημάτων της και την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία (το 2014) και τις πιέσεις για ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού.
Γενικά η Γερμανία “ηγούνταν” της Ευρώπης, έχοντας στο μυαλό της ένα πράγμα: την διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της δικής της βιομηχανίας! Και μόνο…
- Στο μεταξύ οι Ευρωπαίοι προσχώρησαν στη λογική της “πράσινης μετάβασης”. Με ραγδαίους ρυθμούς μάλιστα! Διακήρυξαν ότι θα απεξαρτηθούν από το φυσικό αέριο – και τους υδρογονάνθρακες γενικότερα – με ταχύτατη επέκταση των Ανανεώσιμων πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Μόνο που κι εδώ έπεσαν έξω…
Γιατί οι ΑΠΕ, που παράγουν μηδενικούς ρύπους – υποτίθεται – έχουν δύο προβλήματα:
- Διακοψιμότητας (δεν παράγουν συνεχώς, δηλαδή τα φωτοβολταϊκά δεν παράγουν όταν δεν έχει ήλιο και τα αιολικά δεν παράγουν όταν ο αέρας φυσάει λιγότερο από 3 μποφόρ ή περισσότερο από 8 μποφόρ).
- Και επί πλέον η ενέργεια που παράγουν οι ΑΠΕ δεν μπορεί εύκολα να αποθηκευθεί. Επομένως χρειάζονται εφεδρικές μονάδες παραγωγής από συμβατικές πηγές (υδρογονάνθρακες), που θα εξασφαλίζουν την ομαλή συνέχεια της προσφοράς, ώστε να μην υπάρχουν εκτεταμένα blackouts.
Οι εφεδρικές μονάδες όμως, παράγουν από υδρογονάνθρακες. Κι εδώ έχουν επιβληθεί φόροι στο διοξείδιο του άνθρακα. Όσο αυξάνονται οι φόροι αυτοί (στους “ρύπους”) τόσο διογκώνεται η τιμή του ρεύματος, όταν οι ΑΠΕ δεν λειτουργούν…
- Δεύτερον, το κόστος της Ενέργειας που παράγουν οι ΑΠΕ δεν είναι συγκρίσιμο με αυτό των συμβατικών πηγών (από υδρογονάνθρακες). Γιατί υπάρχει πολύ υψηλό “αφανές κόστος”. Μέρος του κόστους εγκατάστασης είναι “επιδοτούμενο” και μέρος των κεφαλαίων επένδυσης είναι με επιδοτούμενο επιτόκιο. Άρα το (λειτουργικό) “κόστος” που εμφανίζεται είναι μικρότερο, γιατί μέρος του έχει ήδη μεταβιβαστεί στον φορολογούμενο (που το επιδοτεί μέσω προϋπολογισμού).
- Επίσης, το κόστος των ΑΠΕ δεν λαμβάνει υπ’ όψιν το “κόστος ευκαιρίας” των χρήσεων γης. Διότι όταν βγάζει κανείς γεωργικές καλλιέργειες για να βάλει φωτοβολταϊκά, τότε η Οικονομία δεν κερδίζει μόνο την ενέργεια που παράγεται, χάνει και τη Γεωργική παραγωγή που δεν παράγεται πια. Κι αυξάνει από άλλο δρόμο την εξάρτηση από τη γεωργική παραγωγή της Ρωσίας (και της Ουκρανίας, πλέον).
- Τρίτον οι ΑΠΕ έχουν κι αυτές υψηλό “περιβαλλοντικό αποτύπωμα” – δηλαδή επιβαρύνουν σε “ρύπους” (διοξείδιο του άνθρακα κλπ.) Γιατί μεγάλο μέρος του εξοπλισμού τους φτιάχνεται με χρήση ενέργειας από υδρογονάνθρακες (τσιμέντο, ατσάλι, για τα αιολικά – πλαστικά για τα φωτοβολταϊκά) κλπ.
Κι ακόμα απαιτούν εντελώς άλλες “υποδομές” – δίκτυα μεταφοράς ενέργειας κλπ. (ευρύτατα διαδεδομένη μεσαία τάση, για ηλεκτροκίνηση) – που απαιτούν τεράστια κεφάλαια κι έχουν κι αυτά υψηλό “περιβαλλοντικό αποτύπωμα”…
Όλα αυτά απαιτούν τεχνικές λύσεις που ακόμα δεν έχουν βρεθεί, χρειάζονται υποδομές που σήμερα δεν υπάρχουν – κι αν υπάρξουν θα κοστίσουν πολύ και θα επιβαρύνουν τελικά το συνολικό κόστος της ενέργειας. Με τρόπο που θα υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Τι απαντά σε όλα αυτή η Ευρώπη;
Τίποτε! Απολύτως τίποτα.
Παράγοντες της βιομηχανίας προειδοποιούν…
Εκπρόσωποι της ίδιας της ενέργειας προειδοποιούν…
Παραγωγικές τάξεις που δεν αντέχουν την αναπόφευκτη επιβάρυνση κόστους, επίσης προειδοποιούν…
Αλλά η ευρω-γραφειοκρατία επιμένει!
Ακούει μόνο τις… “Γκρέτες”!
Και τους “περιβαλλοντολόγους” που θέλουν να διώξουν τους υδρογονάνθρακες,
- – αλλά αιολικά δεν θέλουν (γιατί καταστρέφουν “την αισθητική του περιβάλλοντος”),
– φωτοβολταϊκά σε βιομηχανική κλίμακα δεν θέλουν (γιατί “αλλοιώνουν το μικροκλίμα”),
– πυρηνικά δεν θέλουν (γιατί φοβούνται τα ραδιενεργά απόβλητα),
– υδροηλεκτρικά δεν θέλουν (γιατί θα επηρεάσουν την “τοπική βιοποικιλότητα”),
– βιομάζα δεν θέλουν (γιατί η καύση της παράγει επίσης διοξείδιο του άνθρακα)
Η Ευρώπη έκανε λάθος που εξαρτήθηκε κυρίως από το ρωσικό αέριο – που ήταν ωστόσο, φθηνό.
Τώρα θέλει να απεξαρτηθεί συνολικά από το φυσικό αέριο, αλλά εναλλακτικές πραγματικά δεν έχει! Κι ούτε θα αποκτήσει σύντομα…Δηλαδή δεν έχει καμία στρατηγική. Για τίποτα…
Πάμε τώρα στις ΗΠΑ. Εκεί κι αν υπάρχει “στρατηγικό χάος”!
Η Ουάσιγκτον αποφάσισε αρχές του 2021 να αναδείξει ως κύριο αντίπαλό της την Κίνα. Και λίγους μήνες αργότερα προχώρησε σε αναδιάταξη των δυνάμεών της στον Ειρηνικό με την συμμαχία ΑUKUS (Αμερική, Αγγλία, Αυστραλία). Διακήρυξε μάλιστα ως επόμενο βήμα την επέκταση της “Τετραμερούς” συμμαχίας (Quad) με ΗΠΑ, Αυστραλία, Ιαπωνία, Ινδία, πάλι με κύριο στόχο την “ανάσχεση” της Κίνας.
Στοιχειώδης αρχή της στρατηγικής είναι, αφού αναδείξεις τον κύριο αντίπαλό σου, στη συνέχεια να συσπειρώνεις όλους τους άλλους εναντίον του. Και ταυτόχρονα να μετακινείς τους φίλους του σε θέση “ουδετερότητας”, τους “ουδέτερους” πιο κοντά με σένα και τους απλούς φίλους σου να τους αναβαθμίζεις σε “συμμάχους” σου έναντι του “κοινού εχθρού”.
Με δύο λόγια να κάνεις τα πάντα για να απομονώσεις τον αντίπαλό σου…
Εδώ οι ΗΠΑ έκαναν το ακριβώς αντίθετο:
- Αντί να εξηγήσουν στην Ουκρανία ότι δεν επρόκειτο να μπει στο ΝΑΤΟ (εξουδετερώνοντας έτσι τις ρωσικές αιτιάσεις) ενεθάρρυναν κάτι που ήξεραν ότι θα προκαλέσει την επέμβαση της Ρωσίας – και όταν αυτό συνέβη έσπρωξαν τη Ρωσία στην αγκαλιά της Κίνας.
- Ακόμα χειρότερα, έσπρωξαν και την Ινδία στο πλευρό της Ρωσίας!
- Αλλά και το Πακιστάν και ολόκληρο τον Αραβικό κόσμο…
Πίστευαν ότι η Κίνα θα πάρει τις αποστάσεις της από τη Ρωσία και θα την εγκατέλειπε, αλλά αυτό δεν συνέβη. Η Κίνα γνωρίζει ότι αν η Ρωσία ηττηθεί, η επόμενη που παίρνει σειρά στο στόχαστρο της Δύσης θα είναι η ίδια η Κίνα. Την οποία έχουν ήδη αναδείξει ως “κύριο αντίπαλο” από πέρσι.
Πίστευαν ότι μεγάλο μέρος του Τρίτου κόσμου θα απομονώσει την Ρωσία.
Στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο μέρος του τρίτου κόσμου δεν εφαρμόζει καν τις δυτικές κυρώσεις…
Αν μετράτε τις χώρες που καταδίκασαν τη Ρωσική εισβολή, θα διαπιστώσετε ότι είναι η μεγάλη πλειονότητα των μελών του ΟΗΕ: 153 επί συνόλου 193…
Αλλά οι 34 χώρες που ΔΕΝ ψήφισαν εναντίον – δηλαδή έκαναν αποχή – περιλαμβάνουν την Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία και τη Νότιο Αφρική, ενώ αθροίζουν μαζί με τις 16 χώρες που ψήφισαν με τη Ρωσία, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της γης!
Κι αν λάβετε υπ’ όψιν το γεγονός ότι πολλές χώρες απ’ αυτές που καταδίκασαν τη Ρωσία, ωστόσο ΔΕΝ εφαρμόζουν τις κυρώσεις σε βάρος της, τότε η Δύση αντί να “απομονώσει” η ίδια τη Ρωσία, κινδυνεύει να βρεθεί η ίδια απομονωμένη…
Αυτά τα αναφέρουν πλέον αμερικανοί αναλυτές που δεν έχουν καμία “συμπάθεια”… στον Πούτιν!
Φυσικά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι καταδικαστέα. Χωρίς συζήτηση…
Αλλά εδώ δεν συζητάμε ποιος “έχει δίκιο”.
Αλλά ποιος έχει παγκόσμια στρατηγική.
Κι όποιος διεκδικεί παγκόσμια ηγεμονία, οφείλει να έχει διεθνή στρατηγική!
Οι ΗΠΑ σήμερα, αντί να αθροίζουν συμμάχους γύρω τους, χάνουν φίλους ή δυνητικούς συμμάχους…
Παντού!
Στα ενεργειακά, τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα:
- Το 2010 ξεκίνησε ο τεράστιος πετρελαιοαγωγός Keystone που θα έφερνε καναδικό πετρέλαιο από την Αλβέρτα του Καναδά στις ΗΠΑ, ως το Τέξας. Επρόκειτο για το δεύτερο μεγαλύτερο τέτοιο αγωγό στον κόσμο, μήκους πάνω από 4,300 χιλιόμετρα!
- Το 2015 ο Ομπάμα (επί της Προεδρίας του οποίου ξεκίνησε) αποφάσισε να τον σταματήσει, για “περιβαλλοντικούς λόγους”!
- Το 2017 επί Προεδρίας Τράμπ ξεκίνησε πάλι και σε μεγάλο βαθμό προχώρησε, με στόχο να μειώσει την εξάρτηση των ΗΠΑ από το πετρέλαιο της Ρωσίας και της Βενεζουέλας (χώρες στις οποίες είχαν επιβληθεί κυρώσεις).
- Το πρώτο πράγμα που έκανε ο νέος Πρόεδρος Μπάϊντεν όταν ανέλαβε την Προεδρία, τον Ιανουάριο του 2021 ήταν να σταματήσει – ξανά – την ολοκλήρωση του Keystone (μόνο η τελευταία επέκταση του οποίου κόστισε 8 δισεκατομμύρια!).
Σας φαίνεται ότι… “ξέρουν τι κάνουν”;
Τώρα ο Μπάϊντεν επέβαλε νέες κυρώσεις στη Ρωσία, αλλά δεν ολοκληρώνει τον Keystone! Αντίθετα προσπαθεί να πείσει τον δικτάτορα Μαδούρο της Βενεζουέλας να του πουλήσει πετρέλαιο. Ενώ προσπάθησε να άρει και τις κυρώσεις σε βάρος του Ιράν.
Αλλά το deal με το Ιράν δεν προχώρησε, γιατί αντέδρασαν έντονα οι Άραβες και οι Ισραηλινοί. Ενώ οι Βενεζουελάνοι δεν μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου, λόγω “παλαίωσης” των εγκαταστάσεών τους. Έτσι άνοιξε ο δρόμος να αγοράζει η Βενεζουέλα πετρέλαιο από τη Ρωσία κι ύστερα να πουλάει δικό της στις ΗΠΑ!
Κι όλα αυτά για να μην ξεκινήσει και πάλι ο Keystone, ο οποίος θα απεξαρτούσε συνολικά τις ΗΠΑ από το πετρέλαιο και της Ρωσίας και της Βενεζουέλας…
Και γιατί αποφάσισαν οι ΗΠΑ να περάσουν ραγδαία στην “πράσινη ενέργεια”, άρα κόβουν όλες τις υποδομές που τους εξασφαλίζουν ενέργεια από υδρογονάνθρακες! Αλλά δεν έχουν εναλλακτική – κι έτσι παραμένουν εξαρτημένοι από εισαγωγές με προέλευση χώρες στις οποίες έχουν επιβάλει…κυρώσεις!
Μύλος!
Στο φυσικό αέριο τα πράγματα είναι λίγο… χειρότερα!
Ο Πρόεδρος Ομπάμα διακήρυξε το 2013 ότι οι ΗΠΑ θα γίνουν όχι μόνο “αυτάρκεις” σε φυσικό αέριο, αλλά και η πρώτη εξαγωγική χώρα σε αέριο, από σχιστολιθικό. Το οποίο είναι, όμως, ακριβότερο…
- Το 2015 ο ίδιος Πρόεδρος υπέγραψε εκ μέρους των ΗΠΑ τους περιβαλλοντικούς στόχους του ΟΗΕ για σταδιακή κατάργηση χρήσης υδρογονανθράκων – που περιλαμβάνουν, όμως και το φυσικό αέριο!
- Στη συνέχεια ο Τράμπ αποσύρθηκε από την παγκόσμια συμφωνία για την κατάργηση των υδρογονανθράκων.
- Στη συνέχεια ο Μπάϊντεν επανήλθε στην παγκόσμια συμφωνία για κατάργηση των υδρογονανθράκων.
- Τώρα ο Μπάϊντεν προωθεί το – ακριβό – σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ να εξάγεται στην Ευρώπη για να αντικαταστήσει μέρος του ρωσικού αερίου.
Γενικά οι ΗΠΑ δεν θέλουν υδρογονάνθρακες, αλλά θέλουν να πωλούν φυσικό αέριο στην Ευρώπη (και όπου αλλού μπορούν). Αλλά η τιμή του είναι πολύ πιο ακριβή και οι ποσότητές του δεν μπορούν να ξεπεράσουν το ένα τρίτο των εισαγωγών από Ρωσία.
Κατάλαβε κανείς τίποτε για το τι ακριβώς επιδιώκουν οι ΗΠΑ σε σχέση με τα ενεργειακά;
Γενικά οι ΗΠΑ προωθούν την παγκοσμιοποίηση, αλλά επιβάλλουν συνεχώς κυρώσεις που διακόπτουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες της παγκοσμιοποίησης!
Γενικά προσπαθούν να απομονώσουν τους “κακούς δικτάτορες”, αλλά στην πραγματικότητα κάθε φορά που επιβάλλουν νέες κυρώσεις κατά “κακών δικτατόρων”, συγχωρούν τις κυρώσεις που ήδη έχουν επιβάλει προηγουμένους σε άλλους “κακούς δικτάτορες”…!
- Για να απομονώσουν τη Ρωσία σήμερα, προσέγγισαν το Μαδούρο της Βενεζουέλας στον οποίο είχαν επιβάλει κυρώσεις πιο πριν. Δεν τους βγήκε.
- Για να απομονώσουν τη Ρωσία τώρα, προσπάθησαν να προσεγγίσουν και το Ιράν, στο οποίο είχαν επιβάλει επίσης κυρώσεις. Δεν τους βγήκε, μέχρι στιγμής…
- Για να κερδίσουν την Τουρκία έναντι της Ρωσίας, προτίθενται σήμερα να άρουν τις κυρώσεις που είχαν επιβάλει στην Άγκυρα. Αλλά οι κυρώσεις αυτές (CAATSA), έχουν επιβληθεί από το Κογκρέσο το Δεκέμβριο του 2020, έχουν πολύ ισχυρή διακομματική βάση και δεν είναι πιθανό να αρθούν σήμερα. Μετά τις εκλογές για την ανανέωση του Κογκρέσου, τον προσεχή Νοέμβριο, είναι ακόμα λιγότερο πιθανό να αρθούν…
Για να καταλάβετε τι συμβαίνει σήμερα:
Το 2014 μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στη Ρωσία. Το αποτέλεσμα τότε ήταν να καταρρεύσει η τιμή του πετρελαίου διεθνώς!
Οι Αμερικανοί κατάφεραν τότε να συνασπίσουν όλους τους άλλους πετρελαιοπαραγωγούς να αυξήσουν την προσφορά πετρελαίου επί τόπου!
Σήμερα οι Αμερικανοί επέβαλαν πολύ αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία, για πολύ σοβαρότερη επιθετική ενέργεια της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το αποτέλεσμα, όμως αυτή τη φορά ήταν το αντίθετο: να εκτοξευθούν οι τιμές του πετρελαίου (που είχαν αρχίσει να ανεβαίνει ήδη από πριν). Οι υπόλοιποι παραγωγοί υδρογονανθράκων ΔΕΝ αύξησαν την προσφορά αυτή τη φορά….
Από τη στιγμή που ΗΠΑ και Δύση έχουν προσχωρήσει στην πολιτική της άμεσης κατάργησης των υδρογονανθράκων, οι παραγωγοί υδρογονανθράκων δεν τους παρακολουθούν – και δεν τους βοηθούν!
Με αποτέλεσμα η Ρωσία να χρηματοδοτεί σήμερα τον Πόλεμο (που όλοι καταγγέλλουμε) από τις αυξημένες τιμές της ενέργειας που εξάγει παντού!
Κι εμείς τη… “βοηθάμε” να αυξήσει τις τιμές κι άλλο!
Τελικά όλα όσα ακούμε οδήγησαν στο αντίθετό τους:
- Η “πράσινη μετάβαση” δούλεψε υπέρ του διεθνούς ολιγοπωλίου των υδρογονανθράκων!
- Η παγκοσμιοποίηση οδήγησε στον κατακερματισμό της παγκόσμιας παραγωγής και της παγκόσμιας αγοράς σε περιφερειακές ενότητες.
- Και η Δύση συσπείρωσε τους αντιπάλους της!
Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Δύση ΔΕΝ έχει στρατηγική σε τίποτα;
ΥΓ.1 Αυτό δεν σημαίνει ότι οι αντίπαλοί της Δύσης “πάνε καλά”. Κι εκείνοι έχουν προβλήματα και αντιφάσεις. Αλλά μέχρι πρόσφατα η “ηγεμονία” της Δύσης ήταν περίπου αδιαμφισβήτητη. Και σήμερα οι αντίπαλοί της Δύσης απλώς εκμεταλλεύονται τις αντιφάσεις της.