Τα μυστικά της Fontana di Trevi
By Jiorgos Christakis
Κανένα ταξίδι στη Ρώμη δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένο χωρίς μια επίσκεψη στη Φοντάνα ντι Τρέβι (Fontana di Trevi)! Βρίσκεται στη συνοικία Quirinale στο κέντρο της Ρώμης, και είναι γνωστό ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά συντριβάνια στον κόσμο. Όμως, υπάρχουν πολλά γι’αυτό που δύσκολα γνωρίζετε! Όπως για παράδειγμα, πού πάνε τα χρήματα που πετούν οι τουρίστες στη Φοντάνα ντι Τρέβι;
Παρόλο που ήταν ένα από τα 1352 (!) συντριβάνια της Ρώμης κατά τον 4ο αιώνα, η Φοντάνα ντι Τρέβι πάντα ξεχώριζε από τα υπόλοιπα. Αφού έκλεισε για ένα 17 μήνες όσο ανακαινιζόταν από το γνωστό οίκο μόδας Fendi (που λέγεται ότι κόστισε 2 εκατομμύρια ευρώ), το 2014 ξανάνοιξε ομορφότερο από ποτέ, οπότε αν ακόμα δεν έχετε επισκεφτεί τη Ρώμη, είναι μια καλή ευκαιρία να το κάνετε! Εμείς, στο μεταξύ, σας παρουσιάζουμε 9 πράγματα που ίσως δεν έχετε ακούσει ποτέ για το ξακουστό αξιοθέατο.
Η Fontana di Trevi είναι μια από τις αρχαιότερες πηγές νερού στη Ρώμη
Το συντριβάνι χρονολογείται από την αρχαία Ρωμαϊκή εποχή, από την κατασκευή του Υδραγωγείου Aqua Virgo το 19ο αιώνα π.Χ., και παρείχε νερό στα ρωμαϊκά λουτρά και τα συντριβάνια της κεντρικής Ρώμης. Φημολογείται ότι το Aqua Virgo, ή αλλιώς, τα Παρθένα Νερά, πήραν το όνομά τους από ένα νεαρό κορίτσι από τη Ρώμη, που οδήγησε διψασμένους στρατιώτες στην πηγή για να πιουν νερό.
Το συντριβάνι είναι χτισμένο στο τελικό σημείο του υδραγωγείου, στο σημείο όπου ενώνονται τριών δρόμοι. Αυτοί οι τρεις δρόμοι (tre vie – Trevi) χάρισαν στο συντριβάνι το όνομά του, το Συντριβάνι των Τριών Δρόμων.
Ο Salvi δεν ήταν η πρώτη επιλογή για την κατασκευή του
Το 1730 ο Πάπας Κλήμης ΙΒ’ διεξήγαγε διαγωνισμό για το σχεδιασμό ενός νέου συντριβανιού. Πολλοί ήταν οι σημαντικοί αρχιτέκτονες που συμμετείχαν στο διαγωνισμό, αλλά στο τέλος ο Nicola Salvi κέρδισε τα δικαιώματα για να σχεδιάσει το συντριβάνι. Ωστόσο, σύμφωνα με πολλές θεωρίες, δεν ήταν αυτός η πρώτη επιλογή. Ο Alessandro Galilei, αρχιτέκτονας από την ίδια οικογένεια με το διάσημο αστρονόμο Γαλιλαίο, κέρδισε αρχικά την προμήθεια για το έργο, αλλά αυτό δόθηκε ολοκληρωτικά στο Salvi, μετά από λαϊκή κατακραυγή. Ο λόγος της αντίδρασης του κόσμου; Ο Galilei ήταν από τη Φλωρεντία, ενώ ο Salvi Ρωμαίος.
Παρόλα αυτά, ο Salvi δεν κατάφερε ποτέ να δει το έργο του ολοκληρωμένο. Η πρώτη φορά που βγήκε νερό από το συντριβάνι ήταν το 1743, αλλά μόλις το 1762 το έργο ολοκληρώθηκε από τον Pietro Bracci, ki ένας άλλος Πάπας, ο Κλήμης ΙΓ’ εγκαινίασε το νέο συντριβάνι Trevi, 11 χρόνια μετά το θάνατο του Salvi. Είναι, όμως, ένα σχεδόν εξ’ολοκλήρου δικό του δημιούργημα.
Η ύπαρξή του οφείλεται στον τζόγο
Ο σχεδιασμός του συντριβανιού από το Salvi ήταν επίσης και ο λιγότερο ακριβός, πράγμα που πιθανόν αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα για την απόφαση του Πάπα Κλήμη. Όπως και να έχει, ο πάπας ενέκρινε τη χρηματοδότηση των εργασιών και χρησιμοποίησε την τρίτη κλήρωση του λόττο για να το πληρώσει. Καλά διαβάσατε, τα χρήματα που μαζεύτηκαν από την επανεισαγωγή του λόττο στη Ρώμη χρηματοδότησαν την κατασκευή του συντριβανιού! Πάντως, οι αριθμοί της πρώτης κλήρωσης ήταν 56, 11, 54, 18 και 6, σε περίπτωση που ενδιαφέρεστε!
Είναι φτιαγμένο από το ίδιο υλικό με το Κολοσσαίο
Το συντριβάνι είναι φτιαγμένο κατά κύριο λόγο από την πέτρα τραβερτίνη, που σημαίνει “από τον Τίβερη” στα λατινικά. Πρόκειται για ένα ορυκτό που προέρχεται από ανθρακικό ασβέστιο που σχηματίζεται σε κάποιες πηγές νερού, ειδικά στις θερμές, και πιθανόν η συλλογή του να έγινε στην πόλη Tivoli, περίπου 22 χμ από τη Ρώμη. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, πολλοί άντρες τραυματίστηκαν και κάποιοι έχασαν τη ζωή τους όσο δούλευαν με τις πελώριες πέτρες, όπως ένας εργάτη που παρασύρθηκε από ένα τεράστιο κομμάτι τραβερτίνης ενώ έκοβε πέτρες το 1734.
Και χρησιμοποιεί πολύ νερό
Η Fontana di Trevi είναι ένα πελώριο κτίσμα ύψους 26 μέτρων και πλάτους περίπου 20 μέτρων. Με το νερό να πετάγεται από όλες αυτές τις πηγές και την τεράστια πισίνα μπροστά, το συντριβάνι χρειάζεται πολλές χιλιάδες λίτρα νερού την ημέρα (120 λίτρα/δευτερόλεπτο). Μην ανησυχείτε όμως, σήμερα το νερό ανακυκλώνεται, επομένως, σε αντίθεση με τους αρχαίους Ρωμαίους, αν διψάσετε, καλό θα είναι να πιείτε νερό από άλλο συντριβάνι, ή ακόμα καλύτερα, να αγοράσετε ένα μπουκαλάκι!
Το συντριβάνι εκτελεί φιλανθρωπικό έργο
Λέγεται ότι καθημερινά πετιούνται κέρματα αξίας 3000 ευρώ στο συντριβάνι, αφού οι επισκέπτες ακολουθούν την παράδοση και πετάνε κέρματα πάνω από τους ώμους τους. Σύμφωνα με το μύθο, αν πετάξεις ένα κέρμα μέσα στο συντριβάνι, τότε θα επιστρέψεις στη Ρώμη κάποια στιγμή. Η παράδοση αυτή χρονολογείται από τους αρχαίους Ρωμαίους, που πετούσαν συχνά κέρματα στο νερό για να κάνουν τους θεούς του νερού να ευλογήσουν το ταξίδι τους και να γυρίσουν πίσω ασφαλείς. Πετάξτε ένα δεύτερο κέρμα αν αναζητάτε την αγάπη, ή ένα τρίτο αν θέλετε να παντρευτείτε!
Αυτό που πολλοί δε γνωρίζουν είναι ότι κάθε βράδυ τα κέρματα συλλέγονται και δίνονται σε μια ιταλική φιλανθρωπική οργάνωση με το όνομα Caritas. Η Caritas, από την πλευρά της, χρησιμοποιεί τα χρήματα σε ένα πρόγραμμα σε σούπερ μάρκετ προσφέροντας επαναφορτιζόμενες κάρτες σε απόρους στη Ρώμη βοηθώντας τους να πάρουν λαχανικά και τρόφιμα.
Θεωρείται έγκλημα αν κλέψετε κέρμα από το συντριβάνι
Ίσως λόγω του φιλανθρωπικού της χαρακτήρα είναι παράνομο να μαζέψετε κέρματα από το συντριβάνι. Στο παρελθόν, ήταν συνηθισμένο για κλέφτες να μαζεύουν με σκούπα τα κέρματα τη νύχτα. Μάλιστα, το 2011 πιάστηκαν 3 άτομα από τηλεοπτικό πρόγραμμα που χρησιμοποιούσε κρυφή κάμερα. Ο πιο διάσημος κλέφτης, όμως, ήταν γνωστός με το ψευδώνυμό του, d’ Artagnan. Έκλεβε τα κέρματα από το συντριβάνι για 34 ολόκληρα χρόνια, μέχρι το καλοκαίρι του 2002 οπότε και συνελήφθη.
Το λευκό μαρμάρινο συντριβάνι έχει υπάρξει μαύρο…ακόμα και κόκκινο
Το 1996 η Fontana di Trevi έσβησε και καλύφθηκε με μαύρο ύφασμα, ως φόρο τιμής στον ηθοποιό Μαρτσέλο Μαστρογιάννι για το θάνατό του. Ο Μαστρογιάννι πρωταγωνίστησε στην Dolce Vita, μια ταινία η πιο διάσημη σκηνή της οποίας γυρίστηκε στο συντριβάνι, κάνοντάς το διασημότερο από ποτέ.
Το 2007, το συντριβάνι άλλαξε και πάλι χρώμα, όταν ένας βάνδαλος έριξε μέσα μια υγρή ουσία κάνοντας το νερό κόκκινο. Αυτό έκανε το νερό που έπεφτε από το συντριβάνι επίσης κόκκινο. Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν φόβοι ότι το υγρό θα προκαλούσε μόνιμη καταστροφή στο μνημείο, το νερό τραβήχτηκε πολύ γρήγορα, οπότε δεν προκλήθηκε καμία ζημιά, εκτός από ένα πλήθος έκπληκτων τουριστών!
Το διάσημο συντριβάνι έχει πρωταγωνιστήσει σε πολλές ταινίες!
Πρόκειται για ένα αξιοθέατο γνωστό σε όλο τον κόσμο. Η Fontana di Trevi έχει υπάρξει αρκετές φορές και σκηνικό σε ταινίες. Εκτός από την ταινία Dolce Vita, στην οποία η Anita Ekberg πήδηξε μέσα στο συντριβάνι με τα ρούχα, το μεγαλειώδες μνημείο έχει πρωταγωνιστήσει σε πολλές ταινίες όπως οι Roman Holiday, Three Coins in the Fountain και Lizzie McGuire. Το συντριβάνι αντιγράφηκε ακόμα και στην ταινία Epctοτ του Walt Disney!