H EΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ: Γεγονότα και εξελίξεις στο διάστημα, 16/9/2019 έως 15/12/2019

1. ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

=

α. Κυπριακό

(1) Συνομιλίες

Ο ΓΓ/ΟΗΕ κ. Γκουτιέρες, μετά τη συνάντηση που είχε με τους κ.κ. Αναστασιάδη και Ακιντζί στο Βερολίνο στις 25 Νοεμβρίου 2019, δήλωσε ότι οι δύο ηγέτες επιβεβαίωσαν εκ νέου τη δέσμευσή τους για τη διευθέτηση του Κυπριακού βασισμένη σε μια Διζωνική και Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα ψηφίσματα του ΣΑ/ΟΗΕ. Επιπλέον δεσμεύτηκε να διερευνήσει με τους δύο ηγέτες και τις εγγυήτριες δυνάμεις Ελλάδα, Τουρκία και Μ.Βρετανία τη δυνατότητα μιας πενταμερούς σε κατάλληλο χρόνο.
Από πλευράς τους οι κ.κ. Αναστασιάδης και Ακιντζί χαρακτήρισαν τη συνάντηση ως ένα πρώτο θετικό βήμα. Σύμφωνα δε με την ελληνοκυπριακή πλευρά δεν συζητήθηκαν επιμέρους θέματα, όπως η πολιτική ισότητα και η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου.

Όπως αναμένετο τα αποτελέσματα δεν ήταν ικανοποιητικά, λόγω της απροθυμίας της Τουρκίας να ληφθούν αποφάσεις πριν τις προεδρικές εκλογές στο «ψευδοκράτος» τον Απρίλιο του 1920, με την ελπίδα να ηττηθεί ο κ. Ακιντζί, από τον απερχόμενο πρωθυπουργό κ. Τατάρ, ο οποίος προκρίνει τη λύση των δύο κρατών αντίς της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, απειχώντας της θέσεις της Τουρκίας.

(2) Ενεργειακό

Από τον Οκτώβριο το «Γιαβούζ» άρχισε γεωτρήσεις στο οικόπεδο 7, σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Ενέργειας κ. Ντομέζ στις 6 Νοεμβρίου και τη δημοσίευση βίντεο στην ιστοσελίδα Al Hambar στις 7 Νοεμβρίου. Ο κ. Ντομέζ δήλωσε επίσης ότι το «Φατίχ» θα επιστρέψει στην ΑΟΖ της Κύπρου μετά την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης και ότι τα ερευνητικά πλοία «Ορτούς Ρέϊς» και «Μπαρμπαρός» συνεχίζουν τις έρευνές τους.
Στις 4 Νοεμβρίου η κοινοπραξία ΕΝΙ-TOTAL ανακοίνωσε την αναβολή του χρόνου ενάρξεως των γεωτρήσεων στο οικόπεδο 7, που ήταν προγραμματισμένες για το Δεκέμβριο, για αργότερα και ότι θα στραφεί σε άλλες περιοχές μακράν των τουρκικών δραστηριοτήτων

Αυτό αποτελεί αρνητική εξέλιξη, γιατί καταδεικνύει ότι Γαλλία και Ιταλία δεν είναι διατεθειμένες να προστατεύσουν δυναμικά τις εταιρείες τους, παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις τους και κυρίως αυτές του κ. Μακρόν.
Η Κύπρος, μη έχουσα δυνατότητα δυναμικής απαντήσεως κινήθηκε διπλωματικά, σε συνεργασία με την Ελλάδα, καταγγέλλοντας στα διεθνή φόρα τις παράνομες τουρκικές δραστηριότητες. Οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν παράνομες τις δραστηριότητες και ζήτησαν από την Τουρκία να τις σταματήσει, ενώ η Ρωσία δήλωσε ότι αυτές δεν συμβάλλουν στην εξεύρεση λύσεως του Κυπριακού. Η ΕΕ απείλησε κατ΄επανάληψη με κυρώσεις την Τουρκία, σε περίπτωση που δεν τις διακόψει και τελικά, μετά από συνεχή πίεση της Κύπρου και της Ελλάδος, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, στο οποίο μετέχουν οι ΥΠΕΞ των 28 χωρών, ενέκρινε κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας στις οποίες περιλαμβάνονται, η αναστολή των διαπραγματεύσεων περί ολοκληρωμένων αερομεταφορών και όλων των εργασιών του Συμβουλίου Σύνδεσης, η μείωση της προενταξιακής βοήθειας, ο έλεγχος των δανειοδοτήσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καθώς και εναντίον φυσικών προσώπων και εταιρειών που αναμειγνύονται στις γεωτρήσεις. Η Τουρκία αντέδρασε με γραπτή ανακοίνωση του ΥΠΕΞ στο οποίο αναφέρει μεταξύ άλλων ότι θα συνεχίσει τις έρευνες και τις γεωτρήσεις στην Αν. Μεσόγειο.

Οι κυρώσεις κρίνονται ικανοποιητικές από Κύπρο και Ελλάδα, αλλά δεν θα είναι αποτελεσματικές, γιατί δεν απαντούν την στρατιωτικοποίηση που έχει επιβάλει η Τουρκία στην Αν. Μεσόγειο. Μόνο βαριές οικονομικές κυρώσεις, που θα πλήξουν την παραπαίουσα οικονομία της Τουρκίας και η επίδειξη αποφασιστικότητας για δυναμική αντίδραση, σε περίπτωση παρενοχλήσεως των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, θα αναγκάσουν τον κ. Ερντογάν να υποχωρήσει.

β. Τουρκικές διεκδικήσεις στην Αν. Μεσόγειο

Η Τουρκία έχει εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό τόσο εναντίον της Ελλάδος για να το καταστήσει διμερές και να το εντάξει στις συνομιλίες για τα ΜΟΕ, με ότι αυτό συνεπάγεται, όσο και εναντίον της ΕΕ, προκειμένου να αποσπάσει μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια, αλλά και την ανοχή της για τις παράνομες ενέργειές της στην ΑΟΖ της Κύπρου, στην Αν. Μεσόγειο και τη Συρία.

Το μεταναστευτικό έχει καταστεί το μείζον πρόβλημα της Ελλάδος, όχι μόνον από τις μεταναστευτικές ροές, αλλά και από την έλλειψη αλληλεγγύης από τις χώρες μέλη της ΕΕ, η οποία δεν έχει επεξεργαστεί ούτε εναλλακτικό σχέδιο, παρά τις εκκλήσεις της Ελλάδας, για την αντιμετώπιση της καταστάσεως σε περίπτωση καταγγελίας της διμερούς συμφωνίας από την Τουρκία.

Η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη τη φοβία της ΕΕ λόγω του μεταναστευτικού, την αμφιθυμία και τήρηση ίσων αποστάσεων από το ΝΑΤΟ και την αδιαφορία του κ. Τραμπ, κλιμακώνει συνεχώς την ευθεία αμφισβήτηση των ελληνικών και κυπριακών δικαιωμάτων στην Αν. Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό των παρανόμων ενεργειών της προέβη :
– Στην υποβολή στον ΟΗΕ στις 13 Νοεμβρίου επιστολής με την οποία ισχυρίζεται ότι είναι δικιά της η θαλάσσια ζώνη μεταξύ 28 και 32 παραλλήλων, δηλαδή μεταξύ ρόδου και Κύπρου και ότι έχει δικαίωμα οριοθετήσεως ΑΟΖ με την Αίγυπτο, εκμηδενίζοντας την επήρεια της Ρόδου και του Καστελόριζου. Επίσης ότι έχει δικαιώματα και στις θαλάσσιες ζώνες από δυτικά της Ρόδου μέχρι τη Λιβύη, αγνοώντας την Κρήτη και την Κάρπαθο, στις οποίες αναγνωρίζει μόνο αιγιαλίτιδα ζώνη 6 ν.μ.
– Στην υπογραφή στις 27 Νοεμβρίου μνημονίου κατανοήσεως (ΜoU) με τον πρωθυπουργό της Λιβύης κ. Σαράζ, με το οποίο οι δύο χώρες συμφωνούν να συνεργαστούν για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών χωρίς να δημοσιοποιήσουν το σύνολο του κειμένου, το οποίο ενεκρίθη από το Τουρκικό Κοινοβούλιο και το Εθνικό Συμβούλιο της Λιβύης, της οποίας η Βουλή όμως είναι αντίθετη.
– Στην αμφισβήτηση της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου, με ανακοίνωση του ΥΠΕΞ στις 2 Δεκεμβρίου.
– Στην δημοσίευση χάρτη, επίσης στις 2 Δεκεμβρίου, από αξιωματούχο του ΥΠΕΞ, στον οποίο απεικονίζονται τα όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, μετά την υπογραφή του μνημονίου με τη Λιβύη, στον οποίο δεν υφίστανται οι ΑΟΖ Κρήτης και Καστελόριζου.

Λίγες ώρες πριν την συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Λονδίνο στις 4 Δεκεμβρίου, ο Υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας δήλωσε ότι στα πλαίσια της συμφωνίας με τη Λιβύη, θα δοθούν άδειες για έρευνες και εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, αφού όμως εγκριθεί η συμφωνία από τα κοινοβούλια των δύο χωρών, ενώ ο κ. Ερντογάν παρεδέχθη ότι αυτή θα ισχύσει εφόσον επιβιώσει η κυβέρνηση του κ. Σαράζ στον εμφύλιο που διεξάγεται στη Λιβύη.
Η Ελλάδα χαρακτήρισε την ενέργεια παράνομη και διεθνοποίησε το ζήτημα, με παρεμβάσεις σε όλα τα διεθνή φόρα, αλλά και με την ομιλία του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, ζητώντας από τη συμμαχία και τους ηγέτες των χωρών μελών να πάρουν θέση. Επίσης απέλασε το Λίβυο πρέσβη, γιατί δεν παρουσίασε το κείμενο της συμφωνίας όπως του ζητήθηκε.
Την ενέργεια αυτή της Τουρκίας και Λιβύης :
– Κατήγγειλαν ως παράνομη η Κύπρος και η Αίγυπτος και το Ισραήλ.
– Χαρακτήρισε προκλητική το State Department, παρόλο που ο κ. Τραμπ έπλεξε το εγκώμιο του κ. Ερντογάν, χωρίς να αναφερθεί στο συγκεκριμένο θέμα.
– Κατέκρινε η Ρωσία με δηλώσεις της εκπροσώπου του Κρεμλίνου κ. Ζαχάροβα.
– Επέκρινε η ΕΕ με δηλώσεις του εκπροσώπου της, ο οποίος ζήτησε από την Τουρκία να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας, όχι όμως και το ΝΑΤΟ, που δήλωσε αναρμόδιο.
– Κατήγγειλε ως παράνομη ο κ. Μακρόν, κατά ην ομιλία το στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ.
– Απέρριψε ως παράνομη ο Στρατάρχης Χαφτάρ, αντίπαλος του πρωθυπουργού της Λιβύης κ. Σαζάρ, καθώς και το Λιβυκό Κοινοβούλιο, ο πρόεδρος του οποίου κ. Αγκιλά Σαλέχ ζήτησε με επιστολή του από τον ΓΓ/ΟΗΕ να καταδικάσει το μνημόνιο ως «απειλή προς το Λιβυκό κράτος, το μέλλον και την ασφάλεια» (λεπτομέρειες για την κατάσταση στη Λιβύη στην παρ. 8στ Λιβύη).

Ο κ. Ερντογάν προέβη σ΄αυτή την ενέργεια για λόγους αντιπερισπασμού στις τριμερείς συνεργασίες Ελλάδος και Κύπρου με Αίγυπτο και Ισραήλ, αν και γνώριζε ότι είναι παράνομη, προκειμένου να αποκτήσει μια νομιμοφανή αιτιολογία για να μεταφέρει την αντιπαράθεση από την Κύπρο και στις υφαλοκρηπίδες του Καστελόριζου και της Κρήτης, προκειμένου να αναγκάσει την Ελλάδα να διαπραγματευτεί μαζί του. Η συμφωνία αυτή, παρόλο που είναι παράνομη, δημιουργεί τετελεσμένα και η ανατροπή της μπορεί να γίνει μόνο με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο που δεν πρόκειται να δεχτεί η Τουρκία ή με υπαναχώρηση της Λιβύης που δεν θα το κάνει ο Σαζάρ.
Η Ελλάδα εκτός από τη διεθνοποίηση του ζητήματος επιβάλλεται :
– Να απαιτήσει από την ΕΕ, να ασκήσει πίεση στον πρωθυπουργό της Λιβύης να ανακαλέσει την υπογραφή του και, αν δεν το πράξει, να παύσει να τον στηρίζει. Και αν δεν ανταποκριθεί η ΕΕ, να το πράξει μόνη της, αναγνωρίζοντας τον Στρατάρχη Χαφτάρ.
– Να οριοθετήσει την ΑΟΖ με την Κύπρο και να πιέσει την Αίγυπτο να ξεπεράσει τους δισταγμούς της και να πράξει το ίδιο.
– Να καταστήσει σαφές, ότι οποιαδήποτε ενέργεια έρευνας και πολύ περισσότερο γεωτρήσεως σε θαλάσσιες περιοχές ελληνικών συμφερόντων θα αντιμετωπιστεί δυναμικά με ότι σημαίνει αυτό. Για το λόγο αυτό πρέπει (1) να ενισχύσει άμεσα τις Ένοπλες Δυνάμεις της δια της ενοικιάσεως (leasing) συγχρόνων οπλικών συστημάτων, γιατί η αγορά τους απαιτεί πέντε και πλέον έτη και μέχρι τότε θα είναι πολύ αργά, και, (2) να μεγιστοποιήσει τη διαθεσιμότητα απάντων των οπλικών συστημάτων, μέσων, αποθεμάτων πυρομαχικών, βομβών και όπλων σε επίπεδα άνω των ελάχιστων επιχειρησιακών απαιτήσεων μέσα στις επόμενους μήνες . Επίσης το σύνολο του πολιτικού κόσμου θα πρέπει να αντιληφθεί τον κίνδυνο και να ομονοήσει σε μια κοινή προσπάθεια για την αντιμετώπισή του, συσπειρώνοντας και όλους τους Έλληνες.

γ. Συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν

Στις 4 Δεκεμβρίου συναντήθηκαν στο Λονδίνο στα πλαίσια της Συνόδου του ΝΑΤΟ οι κ.κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν και συζήτησαν επί 1.30 ω όλα τα θέματα, σε ήρεμο κλίμα.
Ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση ανέφερε ότι ήταν μια δύσκολη συζήτηση στην οποία κατεγράφησαν οι διαφωνίες και ότι συνεφωνήθη να συνεχιστούν οι συζητήσεις για τα ΜΟΕ.
Ο κ. Ερντογάν από την επαύριο της συναντήσεως συνέχισε τις προκλήσεις και τις απειλές, αδιαφορώντας για την απομόνωση στην οποία έχει περιέλθει. Φαίνεται του αρκεί μόνο η στήριξη από τον κ. Τραμπ!!!

δ. Συμφωνία Πρεσπών

Η αναβολή από την ΕΕ της χορηγήσεως ημερομηνίας για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια κατέδειξε την προχειρότητα της συμφωνίας των Πρεσπών, η οποία προνοεί, ότι η εφαρμογή του erga omnes στο εσωτερικό των Σκοπίων συναρτάται με το άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων, γεγονός που επικαλέστηκε αρχικά και ο κ. Ζάεφ, ανεξαρτήτως αν αργότερα αναδιπλώθηκε, κάτω από τις διεθνείς πιέσεις που δέχθηκε. Σύμφωνα με έγκυρους διπλωμάτες η συμφωνία περιλαμβάνει και άλλες αστοχίες, που θα αναδειχθούν στην πορεία.
Τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και ο ΥΠΕΞ της Ελλάδος εξέφρασαν προς τους ομολόγους τους κατά τις συναντήσεις που είχαν μαζί τους, την πρόθεση της Ελλάδος να υποστηρίξει εμπράκτως την ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ.

ε. Σχέσεις με ΗΠΑ

Στις 16 Οκτωβρίου ο κ. Πομπέο, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, υπέγραψε με τον κ. Δένδια τη νέα αμυντική συμφωνία για τις Βάσεις στη Σούδα, τη Λάρισα και το Στεφανοβίκι. Σε συνέντευξή του δε στην εφημερίδα Καθημερινή δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα αναλάβουν πρωτοβουλία σε περίπτωση που η Τουρκία προβεί σε παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο και ιδιαίτερα αν αμφισβητήσει τα οικόπεδα στην ΑΟΖ της Κύπρου στα οποία ενεργούν αμερικανικές εταιρείες.
Στις 6 Νοεμβρίου ο Υφυπουργός των ΗΠΑ για τις Ευρασιατικές υποθέσεις κ. Πάλμερ δήλωσε, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ότι οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει την άποψη προς την Άγκυρα ότι πραγματοποίηση γεωτρήσεων προς Δυσμάς και ιδιαίτερα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα θα ήταν εξαιρετικά προκλητική ενέργεια.

Παρόλο που οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή θέση από ποτέ, η ελληνική κυβέρνηση δεν πρέπει να εφησυχάζει , γιατί ο κ. Τραμπ μπορεί να αποστασιοποιηθεί, όπως έπραξε στη Συρία, σε περίπτωση που κορυφωθεί η κρίση στην ΑΟΖ της Κύπρου ή της Ελλάδος.

στ. Τριμερείς Συνεργασίες με χώρες της Αν. Μεσογείου

Οι ΥΠΕΞ Ελλάδος, Κύπρου και Αιγύπτου που συναντήθηκαν στις 29 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο της ΓΣ/ΟΗΕ στη Ν.Υόρκη και την 1η Νοεμβρίου στην Αθήνα, καταδίκασαν με τα ανακοινωθέντα τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση του ΥΕΘΑ κ. Ακάρ, ο οποίος δήλωσε ότι καμιά δραστηριότητα στην Αν.Μεσόγειο δεν θα έχει τύχη χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας.
Από 1-8 Νοεμβρίου διεξήχθη η διακλαδική άσκηση «Μέδουσα 9», στην περιοχή της Κρήτης με τη συμμετοχή των ΕΔ Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου.
Στις 31 Οκτωβρίου επισκέφθηκε την Αθήνα ο ΥΠΕΞ του Ισραήλ κ. Κατζ, ο οποίος, σύμφωνα με ισραηλινές διπλωματικές πηγές, συζήτησε με τον κ. Δένδια τις επιπτώσεις της τουρκικής και ιρανικής επιθετικότητος στην περιοχή, ιδίως μετά την τουρκική εισβολή στη Συρία.
Δύο ελληνικά F-16 συμμετείχαν στην άσκηση Blue Flag που διεξήχθη στις αρχές Νοεμβρίου στο Νότιο Ισραήλ με τη συμμετοχή και των ΕΔ των ΗΠΑ.

ζ. Σχέσεις με Γαλλία

Στις 10 Οκτωβρίου ο κ. Παναγιωτόπουλος υπέγραψε με τον ομόλογό του της Γαλλίας δήλωση προθέσεων για την προμήθεια γαλλικών φρεγατών.
Σε συνέντευξή του στην Καθημερινή ο νέος Γάλλος πρέσβης στην Αθήνα κ. Μεζονάβ δήλωσε ότι η Γαλλία θα προασπιστεί τα συμφέροντά της στην ΑΟΖ της Κύπρου, τονίζοντας ότι η Τουρκία δεν συνεργάζεται πάντα σε περιφερειακό επίπεδο.

 2. ΒΑΛΚΑΝΙΑ

α. Αλβανία

Στις 17 Οκτωβρίου η ΕΕ απέρριψε το αίτημα της Αλβανίας και των Σκοπίων για έναρξη των διαπραγματεύσεων, κατόπιν του βέτο της Γαλλίας, της Ολλανδίας και της Δανίας, μεταθέτοντας τη συζήτηση για τον Μάϊο.
Στις 29 Οκτωβρίου ο κ. Ράμα στη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη δεσμεύτηκε ότι θα προχωρήσει με ζητήματα που άπτονται των περιουσιών και του αυτοπροσδιορισμού της ελληνικής μειονότητος στην Αλβανία, αλλά το μειονοτικό κόμμα ΟΜΟΝΟΙΑ με ανακοίνωσή του την 1 Νοεμβρίου χαρακτήρισε τις δεσμεύσεις του κ. Ράμα ανειλικρινείς.
Στις 12 Νοεμβρίου Αλβανία, Σκόπια και Σερβία υπέγραψαν μίνι Βαλκανική ζώνη «Σένγκεν», που θα επιτρέπει την ελεύθερη διακίνηση πολιτών στις χώρες τους.

β. Σκόπια

Κατόπιν προτάσεως του κ. Ζάεφ για διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, λόγω της απορρίψεως του αιτήματος για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, οι πολιτικοί αρχηγοί σε σύσκεψη υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας αποφάσισαν τη διεξαγωγή τους στις 12 Απριλίου.

γ. Σερβία

Στις 7 Νοεμβρίου οι ΗΠΑ ενημέρωσαν τη Σερβία ότι θα επιβάλλουν κυρώσεις σε βάρος της εξ αιτίας της αγοράς των ρωσικών εκτοξευτήρων Pantsir.
Οι ΗΠΑ έχουν εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία τους για την προμήθεια από τη Σερβία ρωσικών α/φ MIG 29, ελικοπτέρων, αρμάτων και τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού. Ωστόσο η δυσφορία των ΗΠΑ κορυφώθηκε, λόγω της πραγματοποιήσεως ασκήσεως του σερβικού στρατού με τη συμμετοχή S-400 και εκτοξευτήρων Pantsir.

δ. Κόσοβο

Τις εκλογές που διενεργήθηκαν στις 8 Οκτωβρίου κέρδισε το αριστερό κίνημα «Αυτοδιάθεση» του κ. Αλμπίν Κούρτι χωρίς αυτοδυναμία, εκδιώκοντας από την εξουσία τους πολεμάρχους του UCK, που κυβερνούν τη χώρα από το 1999.

3. ΤΟΥΡΚΙΑ

Στις 9 Οκτωβρίου ο τουρκικός στρατός, ύστερα από άδεια των κ.κ. Τραμπ και Πούτιν, ξεκίνησε την επιχείρηση «ΠΗΓΗ ΕΙΡΗΝΗΣ» εισβάλοντας στη Συρία με στόχο την δημιουργία ασφαλούς ζώνης στα σύνορα μήκους 480 χλμ και βάθους 30-40 χλμ. Η εξέλιξη όμως των επιχειρήσεων δεν ήταν αναμενόμενη λόγω της αντιστάσεως των Κούρδων και της συμφωνίας τους με τον Άσαντ με τη μεσολάβηση της Ρωσίας, του οποίου ο συριακός στρατός παρενεβλήθη μεταξύ των αντιμαχομένων, μαζί με Ρώσους στρατιώτες. Κατόπιν αυτού και ενώ ο τουρκικός στρατός είχε καταλάβει μια μικρή μόνο περιοχή 100 χμ μήκους και 30 χλμ βάθους, ο κ. Ερντογάν στις 17 Οκτωβρίου την ανάγκη φιλοτιμίαν ποιών, δέχθηκε την πρόταση του κ. Τραμπ για πενθήμερη κατάπαυση του πυρός προκειμένου να αποσυρθούν οι Κούρδοι μαχητές από την περιοχή. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε και μετά τη λήξη της, ύστερα από συναντήσεις που είχε ο κ. Ερντογάν με τους κ.κ. Πούτιν στις 22 Οκτωβρίου και τον κ. Τραμπ στις 13 Νοεμβρίου, και της ισχυρής παρέμβασης της Ρωσίας στις 20 Νοεμβρίου που ανάγκασε την Τουρκία να δηλώσει ότι δεν θα επαναλάβει την επιχείρηση.

Ο κ. Ερντογάν, αν και δεν πέτυχε το σύνολο των στόχων του, κατόρθωσε να απομακρύνει τους μαχητές του YPG από τα σύνορα και να διακόψει την ελεύθερη επικοινωνία τους με το ΡΚΚ, αλλά και να καταστεί ισχυρός παίκτης για την πολιτική λύση που θα δοθεί στη Συρία. Μεγάλος κερδισμένος βγήκε και ο κ. Άσαντ, ο οποίος απέκτησε τον έλεγχο των Κούρδων στη Β.Συρία, με τη μεσολάβηση της Ρωσίας, χωρίς να χρειαστεί να πολεμήσει.

Στις 2 Νοεμβρίου ο κ. Ερντογάν αψηφώντας τις προειδοποιήσεις του κ. Τραμπ για κυρώσεις, άρχισε τις πρώτες δοκιμές των S-400.
Την σφοδρή αντίδραση του κ. Ερντογάν προκάλεσαν οι δηλώσεις του κ. Μακρόν, που έκανε λόγο για «εγκεφαλικό θάνατο» του ΝΑΤΟ, λόγω της εισβολής της Τουρκίας στη Συρία χωρίς να ενημερώσει τη συμμαχία της οποίας είναι μέλος (λεπτομέρειες στην παρ. 4 ΝΑΤΟ).

4. ΗΠΑ

Στις 4 Δεκεμβρίου ύστερα από δύο μήνες ακροάσεων για την υπόθεση εκβιασμού του προέδρου της Ουκρανίας προκειμένου να ερευνήσεις υποθέσεις διαφθοράς κατά του υιού του κ. Μπάϊντεν, οι δημοκρατικοί, που ελέγχουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων, άρχισαν τη σύνταξη του κατηγορητηρίου εναντίον του κ. Τραμπ, βάσει του οποίου θα προτείνουν την παραπομπή του με το ερώτημα της καθαίρεσης.
Είναι βέβαιον ότι η Βουλή θα αποφασίσει την παραπομπή του κ. Τραμπ, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι θα πράξει το ίδιο και η Γερουσία, που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους.
Σε αντιπερισπασμό ο κ. Τραμπ ζήτησε στις 4 Οκτωβρίου και από την Κίνα να ερευνήσει παρόμοιες υποθέσεις για τον υιό Μπάϊντεν, της οποίας όμως το ΥΠΕΞ απάντησε ότι «η χώρα του δεν έχει σκοπό να παρέμβει σε εσωτερικές υποθέσεις των ΗΠΑ».
Ο αλλοπρόσαλλος και ακατανόητος χειρισμός του κ. Τραμπ στο Συριακό καταρράκωσε το κύρος και την αξιοπιστία των ΗΠΑ διεθνώς, στέλνοντας το μήνυμα στους συμμάχους των ΗΠΑ ότι δεν πρέπει να την εμπιστεύονται γιατί κάποια στιγμή θα τους εγκαταλείψει (λεπτομέρειες στην παρ. 8α Συρία).
Οι ΗΠΑ υπέστησαν στη Συρία συντριπτική ήττα γιατί ο κ. Τραμπ, προδίδοντας τους Κούρδους, άφησε τον κ. Πούτιν, χωρίς να έχει πολεμήσει τον ISIS να επιβάλει τον κ. Άσαντ και επέτρεψε στο Ιράν να χρησιμοποιεί το έδαφος της Συρίας για επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ.

Στις 13 Νοεμβρίου ο κ. Ερντογάν συναντήθηκε στο Λευκό Οίκο με τον κ. Τραμπ, από τον οποίο εξασφάλισε το μπλοκάρισμα από τη Γερουσία του ψηφίσματος του Κογκρέσου με το οποίο ανεγνωρίζετο η γενοκτονία των Αρμενίων, την άρση των κυρώσεων που είχε επιβάλει, προσχηματικά όπως απεδείχθη, σε βάρος της Τουρκίας για την εισβολή στη Συρία και την δικαίωσή του στο χειρισμό του μεταναστευτικού. Δεν τον έπεισε όμως για την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400 και την έκδοση του ιμάμη κ. Γκιουλέν. Εν τούτοις ο κ. Τραμπ, παρόλο που η Τουρκία ενεργοποίησε τους S-400 έπλεξε το εγκώμιο του κ. Ερντογάν σε συνέντευξή του στις 3 Δεκεμβρίου στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο και το δικαιολόγησε για την αγορά τους, επιρρίπτοντας την ευθύνη στον προκάτοχό του κ. Ομπάμα.

Η στάση του κ. Τραμπ έναντι του κ. Ερντογάν, αποδίδεται από πολλούς και κυρίως από τον επί 17 μήνες σύμβολό του εθνικής ασφαλείας κ. Μπόλτον, στα στενά προσωπικά και επιχειρηματικά συμφέροντά του.

Στις 27 Οκτωβρίου ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ σκότωσαν τον αρχηγό τους ISIS Κ. Μπαγκαντί, κατόπιν επιδρομής στο κρησφύγετό του στη Β. Συρία, πλησίον των συνόρων με την Τουρκία.
Στις 20 Νοεμβρίου κυκλοφόρησε η φήμη ότι ο κ. Πομπέο θα παραιτηθεί προκειμένου να διεκδικήσει θέση γερουσιαστή.

Η πιθανή αποχώρηση του κ. Πομπέο, ο οποίος διάκειται ευμενώς υπέρ της Ελλάδος στα ελληνοτουρκικά, θα προκαλέσει μεγαλύτερη αβεβαιότητα, ως προς τη στάση του κ. Τραμπ σε περίπτωση ρήξεως με την Τουρκία και γι΄αυτό η Ελλάδα πρέπει να λαμβάνει από τώρα τα μέτρα της, εξασφαλίζοντας συμμαχίες και ενισχύοντας τις Ένοπλες Δυνάμεις της.

5. Ε.Ε.

α. Γαλλία

Στις 7 Νοεμβρίου ο κ. Μακρόν σε συνέντευξή του χαρακτήρισε το ΝΑΤΟ ως «εγκεφαλικά νεκρό» λόγω της εισβολής της Τουρκίας στη Συρία, χωρίς ενημέρωση της Συμμαχίας, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση του κ. Ερντογάν (λεπτομέρειες στην παρ. 4 ΝΑΤΟ).
Στις 6 Νοεμβρίου ο πρωθυπουργός κ. Εντουάρτ Φιλίπ, δεσμεύτηκε ότι η Γαλλία θα ανακτήσει τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών, επιβάλλοντας ποσόστωση στις χώρες της ΕΕ για την υποδοχή οικονομικών μεταναστών από χώρες εκτός ΕΕ.
Στις 17 Νοεμβρίου ο Γάλλος Ναύαρχος Schricke διαβεβαίωσε τον Αρχηγό ΓΕΕΦ της Κύπρου, κατά τη συνάντηση που είχε μαζί του, ότι η Γαλλία θα συνεχίσει τη διαχρονική στήριξη της Κύπρου

β. Γερμανία

Η άνοδος της αριστεράς και του AfD στις εκλογές στην Θρουγγία και η ελεύθερη πτώση των σοσιαλδημοκρατών σε συνδυασμό με την αλλαγή ηγεσίας τους, έχουν προκαλέσει ανησυχίες ως προς την αντοχή του κυβερνητικού συνασπισμού υπό την κ. Μέρκελ, η οποία απέρριψε το αίτημα της νέας ηγεσίας το SPD για επαναδιαπράγματευση των όρων συνεργασίας στη συγκυβέρνηση.
Στις 30 Οκτωβρίου ο Γερμανός Υπουργός Εσωτερικών κ. Ζέεχοφερ δήλωσε σε σύσκεψη με τους ομολόγους του της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Μ.Βρετανίας, ότι ο κανονισμός του Δουβλίνου, εδώ και πολλά χρόνια δεν λειτουργεί, προτείνοντας νέο σχέδιο διαχειρίσεως προσφύγων, σύμφωνα με το οποίο οι διαδικασίες ασύλου της ΕΕ θα ξεκινούν από τις χώρες εισόδου και θα ολοκληρώνονται σε άλλα κράτη της ΕΕ.

γ. Ιταλία

Ο πρωθυπουργός κ. Κόντε, στη συνάντηση που είχε με τον κ. Μητσοτάκη στις 26 Νοεμβρίου στη Ρώμη, δήλωσε ότι το προσφυγικό είναι ένα πρόβλημα το οποίο πρέπει να διαχειριστεί κεντρικά η Ευρώπη, προσθέτοντας ότι το θέμα θα πρέπει να περιληφθεί κατά προτεραιότητα, στην πρώτη ατζέντα της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

δ. Ισπανία

Τις εκλογές της 10 Νοεμβρίου κέρδισαν οι σοσιαλιστές χωρίς αυτοδυναμία. Γι΄αυτό ο κ. Σάντσεθ συμφώνησε με τον αρχηγό των Podemos κ. Ιγγλέσιας για το σχηματισμό κυβερνήσεως συνασπισμού, αλλά χρειάζονται 21 βουλευτές ακόμη, οι οποίοι αναζητούνται απ΄ όλα τα κόμματα, πλην του ακροδεξιού VOX, το οποίο αύξησε τις έδρες του από 24 σε 52.

ε. Πορτογαλία

Τις εκλογές της 9 Οκτωβρίου κέρδισαν οι σοσιαλιστές του πρωθυπουργού κ. Αντόνιο Κόστα, αλλά χωρίς αυτοδυναμία.

στ. Βρετανία

Στις 22 Οκτωβρίου, για πρώτη φορά μετά 3,5 έτη, η Βουλή των Κοινοτήτων ψήφισε το σχέδιο του κ. Τζόνσον για την έξοδο από την ΕΕ και στις 30 Οκτωβρίου την πρότασή του για πρόωρες εκλογές στις 12 Δεκεμβρίου.
Ο κ. Τζόνσον θεωρείται ως βέβαιος νικητής, γιατί προηγείται με διαφορά στις δημοσκοπήσεις και υποστηρίζεται εμμέσως από τον αρχηγό του κόμματος του Brexit κ. Φάρατζ.

Παρόλα αυτά πολλά μπορούν να συμβούν μέχρι τις εκλογές και να ανατραπούν τα προγνωστικά, όπως έγινε και με την κ. Μέϊ, η οποία ξεκίνησε με τεράστια ποσοστά υποστήριξης και τελικά βρέθηκε χωρίς αυτοδυναμία.

Ο αρχηγός των Εργατικών κ. Τζέρεμι Κόρμπιν συνεχίζει να υποστηρίζει την πάγια θέση του για μια συμφωνία με την ΕΕ, που θα εξασφαλίζει πιο στενή σχέση μαζί της και δημοψήφισμα για την αποδοχή αυτής της λύσης, αλλά ο αρχηγός των φιλελευθέρων δήλωσε με κατηγορηματικό τρόπο ότι το κόμμα του δεν θα τον ψηφίσει για πρωθυπουργό, σε περίπτωση νίκης του.

6. ΝΑΤΟ

Στις 3-4 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο σε ατμόσφαιρα έντασης, λόγω της δηλώσεως του κ. Μακρόν, που το χαρακτήρισε «εγκεφαλικά νεκρό» εξ αιτίας της εισβολής της Τουρκίας στη Συρία, χωρίς να ενημερώσει και της επιθετικής στάσεως του κ. Τραμπ εναντίον των χωρών, που οι στρατιωτικές τους δαπάνες είναι κάτω του 2% του ΑΕΠ τους.
Ο κ. Τραμπ, στην κοινή συνέντευξη με τον ΓΓ του ΝΑΤΟ κ. Στόλλτενμπερκ στις 3 Δεκεμβρίου επιτέθηκε εναντίον του κ. Μακρόν για τις δηλώσεις του, αλλά και τη διακυβέρνησή του, προειδοποίησε την ΕΕ να συμμαζευτεί σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες και το εμπόριο και έπλεξε το εγκώμιο του κ. Ερντογάν, παραβλέποντας την ενεργοποίηση των S-400, Στήριξε εμμέσως το Brexit και τον Βρετανό πρωθυπουργό κ. Τζόνσον, και ανέφερε ότι η Ρωσία θέλει συμφωνία για τον έλεγχο των εξοπλισμών και ότι ο ίδιος σκοπεύει να φέρει και την Κίνα σ΄αυτήν.
Στο κοινό ανακοινωθέν που υιοθετήθηκε από τα 29 κράτη μέλη, αναγνωρίζονται ως απειλή, οι επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας, διαδηλώνεται η αλληλεγγύη, ενότητα και συνοχή της Συμμαχίας, αναγνωρίζεται ως απειλή η Κίνα, για πρώτη φορά και εγκρίνεται το σχέδιο ενισχύσεως της άμυνας των Βαλτικών χωρών, με την οποία συνεφώνησε και η Τουρκία, παρά τις απειλές της ότι δεν θα το ενέκρινε εάν το ΝΑΤΟ δεν αναγνώριζε το κουρδικό YPG, ως τρομοκρατική οργάνωση.

7. ΡΩΣΙΑ – ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Την 1η Νοεμβρίου το ΥΠΕΞ της Ρωσία ανακοίνωσε ότι πρότεινε στις ΗΠΑ την παράταση της συμφωνίας Start για πέντε έτη, γιατί δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για την ύπαρξη νέας. Η υπάρχουσα λήγει στις 5 Δεκεμβρίου 2021.
Στις 22 Οκτωβρίου ο κ. Ερντογάν συναντήθηκε με τον κ. Πούτιν στη Ρωσία, όπου συμφώνησαν η Τουρκία να διατηρήσει τη ζώνη που είχε καταλάβει και η Ρωσία μαζί με τον Άσαντ να αναλάβουν τον έλεγχο των συνόρων στην υπόλοιπη ΒΑ Συρία, από την οποία να αποχωρήσουν οι Κούρδοι μαχητές του YPG σε απόσταση πέραν των 30 χλμ προς το εσωτερικό. Επίσης συμφώνησαν να πραγματοποιούν κοινές περιπολίες Ρώσοι και Τούρκοι στρατιωτικοί στη ζώνη βάθους 10 χλμ από τα σύνορα.
Στις 21 Νοεμβρίου ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβερνήσεως δήλωσε ότι ο υποθαλάσσιος αγωγός Nord Stream 2 που θα μεταφέρει 55 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα ξεκινήσει τη λειτουργία του στα μέσα του 2020.

Το έργο έχουν επικρίνει οι ΗΠΑ, γιατί εμποδίζει τις πωλήσεις αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη.

Στις 9 Δεκεμβρίου συναντήθηκαν στο Παρίσι οι πρόεδροι της Ρωσίας και Ουκρανίας κ.κ. Πούτιν και Ζελένσκι προκειμένου να αναζητήσουν λύση του Ουκρανικού, με τη μεσολάβηση του κ. Μακρόν και της κ. Μέρκελ. Σε ένδειξη δε καλής θελήσεως, προ της συναντήσεως, ο κ. Πούτιν στις 18 Νοεμβρίου, επέστρεψε στην Ουκρανία τα τρία πολεμικά πλοία, που είχαν συλληφθεί στα ανοιχτά της Κριμαίας πριν ένα χρόνο.
Στις 3 Δεκεμβρίου ο κ. Πούτιν, μιλώντας σε στρατιωτικούς δήλωσε, ότι η προς ανατολάς επέκταση του ΝΑΤΟ αποτελεί κίνδυνο εθνικής ασφαλείας για τη Ρωσία, προσθέτοντας ότι είναι πάντοτε έτοιμος να συνεργαστεί με τη Συμμαχία για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

8 ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

α. Συρία

Συνεχίζεται η εκεχειρία στην περιοχή των Κούρδων, με τον Σαντάμ να ελέγχει το σύνολο σχεδόν της χώρας και να απειλεί τον τελευταίο θύλακα στην επαρχία Ιντιλίμπ.
Η άμεση αντίδραση της Ρωσίας, στη δήλωση του ΥΠΕΞ της Τουρκίας κ. Τσαβούσογλου στις 18 Νοεμβρίου ότι θα συνεχιστεί η επιχείρηση «ΠΗΓΗ ΕΙΡΗΝΗΣ» αν δεν αποχωρήσουν οι μαχητές του YPG, ανάγκασε την Τουρκία να αναδιπλωθεί και να δηλώσει, ότι δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση. Σε περίπτωση δε που το επιχειρήσει θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις ρωσικές δυνάμεις που βρίσκονται δυτικά και ανατολικά της τουρκικής ζώνης.
Στις 27 Οκτωβρίου ο κ. Τραμπ ανακοίνωσε την επιστροφή στη Συρία 200 στρατιωτών από το Ιράκ για την προστασία των πετρελαιοπηγών στην περιοχή Ντερ αλ Ζορ, σε συνεργασία με τις υπό κουρδικό έλεγχο Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις.
Στις 11 Νοεμβρίου, ο ΥΠΕΞ της Ρωσίας κατήγγειλε τις ΗΠΑ ότι επιχειρούν να κλέψουν τα πετρέλαια της Συρίας και να δημιουργήσουν ένα κουρδικό ψευδοκράτος στη ΒΑ Συρία. Υπενθύμισε επίσης στην Τουρκία ότι το σύνολο των συριακών εδαφών πρέπει να επανέλθει υπό τον έλεγχο της Συρίας το συντομότερο.

Η δήλωση αυτή αποτελεί σαφή προειδοποίηση προς τον κ. Ερντογάν ότι όχι μόνο δεν θα του επιτραπεί η διεύρυνση της ζώνης που κατέλαβε, αλλά ούτε και να τη διατηρήσει στο διηνεκές.
Τα συμπεράσματα που εξάγονται από την επιχείρηση είναι τα εξής :
– Η Τουρκία δεν πέτυχε τους στόχους της, λόγω της αντιδράσεως των Κούρδων και της συμφωνίας τους με τον Άσαντ, με τη μεσολάβηση της Ρωσίας.
– Η μεσολάβηση του κ. Τραμπ για εκεχειρία έδωσε στον κ. Ερντογάν μια ευπρόσωπη διέξοδο από τη δύσκολη κατάσταση που είχε περιέλθει, κερδίζοντας ταυτοχρόνως και την απομάκρυνση των Κούρδων μαχητών του YPG από την περιοχή των συνόρων.
– Ο κ. Άσαντ απέκτησε αμαχητί το 1/3 της χώρας και έθεσε τους Κούρδους υπό την εξουσία του.
– Η Ρωσία είναι ο μεγάλος νικητής με την απόκτηση του ελέγχου της Συρίας.
– Οι ΗΠΑ υπέστησαν δεινή ήττα και καταρρακώθηκε η αξιοπιστία τους διεθνώς.

β. Ισραήλ – Παλαιστίνη

Στις 17 Σεπτεμβρίου διεξήχθησαν εκλογές τις οποίες κέρδισε το κόμμα του πρώην αρχηγού του στρατού κ. Γκαντζ με 33 έδρες έναντι 31 του κ. Νετανιάχου. Μέχρι τώρα, παρά τις προσπάθειες για κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού και με εναλλαγή των δύο αρχηγών στην πρωθυπουργία, δεν έχει επέλθει συμφωνία και κατά πάσαν πιθανότητα η χώρα θα οδηγηθεί και σε νέες εκλογές.

Η πολιτική αστάθεια στο Ισραήλ επηρεάζει και την Ελλάδα, γιατί δεν μπορεί να προωθηθούν οι θέσεις της στην τριμερή συνεργασία Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ σε μια κρίσιμη περίοδο για την περιοχή.

Στις 27 Σεπτεμβρίου ο παλαιστίνιος ηγέτης κ. Αμπάς, μιλώντας στον ΟΗΕ, απείλησε ότι θα τερματίσει όλες τις μέχρι ώρας συμφωνίες με το Ισραήλ, αν η νέα κυβέρνηση προσαρτήσει την Κοιλάδα του Ιορδάνη και τη Βόρεια Νεκρά Θάλασσα, όπως έχει εξαγγείλει ο κ. Νετανιάχου προεκλογικά.
Στις 18 Νοεμβρίου ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ κ. Πομπέο δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν θα θεωρούν στο εξής παράνομους τους ισραηλινούς εποικισμούς στη Δυτική Όχθη, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση των Παλαιστινίων και της Ιορδανίας, αλλά και τις επικρίσεις της ΕΕ με δηλώσεις της κ. Μογκερίνι.

γ. Ιράν

Ο κ. Τραμπ, επιμένοντας στην πολιτική του, επέβαλε και νέες κυρώσεις σε βάρος αυτή τη φορά της Κεντρικής Τράπεζας και του κατασκευαστικού φορέα του Ιράν, με τον κ. Ροχανί να απαντά ότι δεν είναι δυνατή η διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ, όσο διαρκούν οι κυρώσεις.
Στις 7 Νοεμβρίου το Ιράν ξεκίνησε τον εκ νέου εμπλουτισμό ουρανίου στο εργοστάσιο Φροντό, υπό τον έλεγχο της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), που διασφαλίζει ότι το πρόγραμμα δεν είναι στρατιωτικό. Αυτό έγινε την επομένη της λήξεως της προθεσμίας που είχε θέσει το Ιράν στην ΕΕ για την παροχή βοηθείας προς αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις κυρώσεις των ΗΠΑ.

δ. Λίβανος

Στις 29 Οκτωβρίου παραιτήθηκε ο πρωθυπουργός κ. Χαρίρι λόγω των βιαίων λαϊκών κινητοποιήσεων που ξεκίνησαν στις 17 Οκτωβρίου με αίτημα τη συγκρότηση κυβερνήσεως τεχνοκρατών, σε μία στιγμή που η χώρα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο χρεωκοπίας.
Μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκινήσει η διαδικασία για το σχηματισμό κυβερνήσεως, ενώ οι σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας συνεχίζονται.

ε. Ιράκ

Την 1η Δεκεμβρίου παραιτήθηκε η κυβέρνηση, λόγω των αιματηρών συγκρούσεων με πάνω από 250 νεκρούς, που ξέσπασαν στις αρχές Οκτωβρίου εξ αιτίας των αθλίων συνθηκών διαβίωσης, της φτώχιας και της ανεργίας που επικρατούν στη χώρα.

Διεθνείς παρατηρητές εκτιμούν ότι το Ιράκ, ο Λίβανος και η Αλγερία βιώνουν μία «μίνι» αραβική άνοιξη, αντιμετωπίζοντας κινήματα που επηρεάζονται και ενισχύονται από το Ιράν.

στ. Λιβύη

Συνεχίζεται με αμείωτη ένταση ο τρίτος εμφύλιος στη χώρα, ο οποίος μέχρι τώρα έχει κοστίσει σε πάνω από 1000 νεκρούς.
Η χώρα είναι χωρισμένη στα δύο και διαθέτει δύο κυβερνήσεις. Την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (ΚΕΣ) αναγνωρισμένη από τη Διεθνή Κοινότητα (ΟΗΕ, ΕΕ) με ηγέτη τον κ. Σαζάρ και έδρα την Τρίπολη και την κυβέρνηση του Λιβυκού Στρατού με ηγέτη τον Στρατάρχη κ. Χαφτάρ, που εδρεύει στην πόλη Τομπρούκ μαζί με τη Βουλή των Αντιπροσώπων, η οποία δεν αναγνωρίζει τον κ. Σαζάρ και υποστηρίζεται άμεσα ή έμμεσα από τη Ρωσία, τη Γαλλία, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Την ΚΕΣ του κ. Σαζάρ ενισχύει η Τουρκία με οπλισμό και εθελοντικά τμήματα και το Κατάρ. Χάρις δε σ΄αυτή την υποστήριξη κατάφερε να διατηρήσει το μικρό τμήμα της χώρας περί την Τρίπολη, που ελέγχει και να αποκρούσει τον Ιούλιο την επίθεση του κ. Χαφτάρ, που ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας.

Η Ελλάδα, παρόλο που γνώριζε την εμπλοκή της Τουρκίας και το σκοπό της που επιβεβαιώθηκε με την υπογραφή του μνημονίου από τους κ.κ. Ερντογάν και Σαζάρ, παρέμενε απλός θεατής και τηρούσε τη γραμμή της ΕΕ, που ήταν σε βάρος των συμφερόντων της.
Τώρα όμως θα πρέπει να αλλάξει στάση και να υποστηρίξει ανοιχτά τον κ. Χαφτάρ ο οποίος αν νικήσει θα απομονώσει την Τουρκία και θα ακυρώσει το μνημόνιο.

9. ΑΣΙΑ

α. Κίνα

Στη μεγαλειώδη παρέλαση για τα 70 χρόνια από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας, που έγινε την 1η Οκτωβρίου, παρουσιάστηκαν νέοι υπερηχητικοί πύραυλοι με βεληνεκές 15.000 χλμ που μπορεί να πλήξουν τις ΗΠΑ σε 30 λεπτά.
Στις 12 Οκτωβρίου Κίνα και ΗΠΑ ανακοίνωσαν την πρώτη φάση μιας συμφωνίας για τον τερματισμό του μεταξύ τους εμπορικού πολέμου, αλλά στις 20 Νοεμβρίου το Κογκρέσο ενέκρινε κείμενο το οποίο προβλέπει επιβολή κυρώσεων σε Κινέζους αξιωματούχους που ενέχονται στην αιματηρή καταστολή των λαϊκών διαδηλώσεων που ξέσπασαν στο Χονγκ Κονγκ στις αρχές Οκτωβρίου και συνεχίζονται ακόμη. Αυτό σίγουρα θα επιβραδύνει την εφαρμογή της εμπορικής συμφωνίας, αλλά δεν θα την ακυρώσει.

β. Β. Κορέα

Στις 6 Οκτωβρίου το Ανόϊ κατηγόρησε τις ΗΠΑ για πολεμοχαρή στάση και αδιαφορία για την προώθηση των ειρηνευτικών διαδικασιών, δίδοντάς της διορία μέχρι το τέλος του 2019, για να αλλάξει στάση.

* Αντιστράτηγος ε.α. 

Επίτιμος Διοικητής 1ης Στρατιάς