Η μάσκα του ανοικείου
Στις κοινωνίες της ηγεμονίας του κανονικού, κάθε τι διαφορετικό, δηλαδή κάθε τι «μη φυσιολογικό» είναι συγκρουσιακό, φοβίζει, ξενίζει. Το απογυμνώνουμε στο νου μας, το απομακρύνουμε από την καθημερινότητά μας και στη συνέχεια το επενδύουμε με φτηνούς συναισθηματισμούς.
Κάποιος είπε :
” Όταν ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με την Δαγίπολη και παρακολούθησα μια από τις παραστάσεις της ομάδας, αυτό που έβλεπα μου φάνηκε συγκλονιστικό. Έπιασα τον εαυτό μου να εκπλήσσεται. Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ μια ομάδα χορού να απαρτίζεται από άτομα με κάποια κινητική αναπηρία”.
Η πρώτη επαφή με κάτι τόσο νέο, τόσο άγνωστο μέχρι χτες δεν μπορεί παρά να είναι συναισθηματικά συγκρουσιακή. Εκεί αναρωτήθηκα γιατί. Τι συμβαίνει όταν καλείσαι να αναπαραστήσεις την τέχνη όπως ποτέ πριν δεν είχες φανταστεί; Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι καλείσαι να επαναορίσεις τη σημασία και τον ρόλο της τέχνης, την ίδια την τέχνη, αυτό που είναι και όλα αυτά που αντιπροσωπεύει σε μια κοινωνία που τα πάντα ορίζονται στη βάση διαφορών.
Στην δουλειά με την Δαγίπολη δεν επαναπροσδιορίζεις απλώς το τι σημαίνει για σένα τέχνη, χορός, θέατρο, επαναπροσδιορίζεις τον ίδιο σου τον εαυτό, τις σκέψεις, το συναίσθημα, τη σχέση σου με το σώμα, επαναπροσδιορίζεις τη θέση σου απέναντι στην διαφορετικότητα του άλλου που σε κατακλύζει και τελικά σε καλεί όχι πια να ορίζεις τον άλλον ως διαφορετικό. Αντιστρέφεις τους όρους και ορίζεις τον εαυτό σου ως διαφορετικό απέναντι στον άλλον. Μέσα από την τέχνη η “αρτιμέλεια” ορίζεται ως διαφορετική απέναντι στην αναπηρία. Και τελικά ενώνονται, συζευγνύονται και αλληλοσυμπληρώνονται καλύπτοντας ο ένας τα κενά του άλλου, βρίσκουμε ξανά τις χαμένες μας ταυτότητες, την υψηλή αισθητική του έρωτα, την εξύψωση του πνεύματος. Βλέπουμε την τελειότητα μόνο εκεί που μπορούμε να την βρούμε στην καθαρή της μορφή, σε εκείνο το σημάδι που ανήκει σε όλους μας, σε εκείνο το «ατελές» σημείο της ύπαρξής μας.
Όταν το πνεύμα απελευθερώνεται μέσα από την τέχνη, την τέχνη που δεν έχει όρια, που δεν γνωρίζει συμβιβασμούς και ξεδιπλώνει το ταλέντο της, τις δυνατότητές της, εκεί που με σχεδόν αφελή καθαρότητα πέφτουν οι μάσκες, εκεί που η αρτιότητα της ύλης σπάζει και μένουν μόνο η αρτιότητα του πνεύματος, οι μυσταγωγικοί δρόμοι του ανοίκειου, η ελευθερία.
Γώργος Χρηστάκης