Ουκρανία: Πρόσω δια την αναπόφευκτη ήττα…

Η ρωσική επιχείρηση βορείως του Χαρκόβου διεξάγεται επιτυχώς. Αναλυτές δεν είναι σύμφωνοι κατά πόσον το Χάρκοβο αποτελεί τον απώτερο στόχο, καθ’ότι 6 φορές μεγαλύτερο της Μπαχμούτ, δευτέρας μεγαλυτέρας πόλεως της Ουκρανίας και συνεπώς δια δυνάμεως εκ 50-60.000 ανδρών η κατάληψη τούτου εκτιμάται περίπλοκη. Απεναντίας, στόχος απαρεγκλίτως παραμένει η ολοκλήρωση του ελέγχου του Ντονμπάς. Ενδέχεται τρόπος επιτεύξεως τούτου να είναι η κατάληψη του Χαρκόβου, του Σούμι βορειότερα περιλαμβανομένου. Έτερος στόχος, η προάσπιση της ρωσικής πόλεως Μπελγκορόντ, πληττόμενης εκ κτυπημάτων καταφερόμενων, όχι κατά στρατιωτικών υποδομών, αλλ’αστικών περιοχών (έγκλημα πολέμου). Ωστόσο, οι γραμμές αμύνης των Ουκρανών υφίστανται έως και ρήγμα, των θανατωθέντων τούτων ανερχομένων ημερησίως κατά μέσον όρο σε 1.500 (P&G n°18: Retour vers le réel, avance russe et remaniement, panique ukrainienne – Avertissement à J. Biden).

Η χώρα συνεχίζει επίσης να βάλλεται πολιτικώς, εκ της διαφθοράς (Ukraine corruption: Ruling party MP charged with embezzlement, Bbc.com). Στρατιωτικώς ωσαύτως (Ukraine says it has uncovered major arms corruption, Bbc.com). Παρ’όλην την διάθεση σημαντικών πόρων, συνεπεία της διαφθοράς αυτής έχει αναβληθεί επί μήνες η ανάπτυξη, της πρώτης γραμμής (ναρκοθέτηση) της ουκρανικής αμύνης στο Χάρκοβο, όπερ επέτρεψε την αβίαστη εκπόρθηση αυτής υπό των Ρώσων (Ukrainian Commander in Kharkiv Says Defense Missing in “Betrayal”, Businessinsider.com). Έτσι, έχει σχηματισθεί γκρίζα ζώνη, προς ενίσχυσή της υπό περισσοτέρων ρωσικών Δυνάμεων. Ουκρανοί κάμνουν λόγο έως και περί «προδοσίας», αφίοντες το ενδεχόμενο οι Ρώσοι να έχουν εισδύσει έως και στο καθεστώς του Κιέβου.

Ένεκα των ανωτέρω, το Κίεβο αναγκάζεται όπως εκκενώσει άλλα μέτωπα (λ.χ. Τσάσιβ Γιαρ, στο Ντονέτσκ), προς ενίσχυση του Χαρκόβου, στο οποίο, σημειωτέον, η Ρωσία διαθέτει μόνο το 7-15% των Δυνάμεων αυτής. H δε Ρωσία, στην περίπτωση εξαπολύσεως NATOϊκών στρατευμάτων, επιφυλάσσεται όπως χρησιμοποιήσει τους άκρας ακριβείας και μεγάλης ισχύος τακτικούς πυρηνικούς πυραύλων αυτής Iskander, δυναμένους να φέρουν έως και 50 κιλοτόνους TNT ή Τρινιτροτολουόλης (Iskander 9K720, Wikipedia), εκτοξευόμενους υπό ευρείας γκάμας βομβαρδιστικών Sukhoi, όπου οι πυρηνικές κεφαλές μπορούν να φθάσουν έως και 100 κιλοτόνους ΤΝΤ. Στην Χιροσίμα εχρησιμοποιήθησαν μόνον 15 κιλοτόνοι ΤΝΤ.

Στην ενίσχυση της ρωσικής αμύνης προσβλέπει ακριβώς και ο πρόσφατος από 11.05.2024 κυβερνητικός ανασχηματισμός, μεταθέτων τον επί 12ετία υπουργό Αμύνης Sergei Shoigu στην ηγεσία του μείζονος σημασίας ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας και τοποθετών στην ηγεσία του υπουργείου Αμύνης τον αναπληρωτή πρωθυπουργό Andrei Belousov, του Κρεμλίνου χαρακτηρίσαντος τον ανασχηματισμό «καινοτόμο», των Ενόπλων Δυνάμεων καλουμένων να εκσυγχρονισθούν εν συνδυασμώ προς τις οικονομικές παραμέτρους της Ρωσίας (Vladimir Putin removes Sergei Shoigu from Russian defence ministry, Bbc.com). Εξ ου και υπηγορεύθη η ανωτέρω προαγωγή του A. Belousov, γνωστού οικονομολόγου, πρώην υπουργού Οικονομικής Αναπτύξεως (2012-2013) και οικονομικού συμβούλου του Ρώσου προέδρου Βλαδιμήρου Πούτιν (2013-2020). Υιός πατρός οικονομολόγου και μητρός χημικού, σπουδάσας μαθηματικά, οικονομετρικά και κυβερνητική (cybernetics), κατέχει μόρφωση μακράν του ιδεολόγου, εμφορούμενος εκ νοοτροπίας πραγματιστού και τεχνοκράτου. Κατά την Γαλλίδα καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών, εξειδικευομένη στην γεωπολιτική και Συνταγματάρχη εν εφεδρεία κυρία Καρολίνα Γαλακτερού, η αποχώρηση του S. Shoigu έγκειται σε δύο σπουδαίες επιταγές (P&G n°18: ‘Ενθ’ανωτ.,24:35):

1. Στην εξάλειψη των διαύλων διαφθοράς, του ανασχηματισμού συνοδευθέντος και εκ της συλλήψεως κυβερνητικών στελεχών (βλ. και Guy Mettan: La Russie se met en ordre de bataille, Arretsurinfo.ch) και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων εντός του Υπουργείου Αμύνης.
2. Στην βελτίωση του τρόπου διεξαγωγής επιχειρήσεων, βάσει και των νέων απαιτήσεων, με έμφαση στα Drones και δη επί πάσης δυναμένης επιδόσεως της ρομποτικής σε άπαντα τα πεδία, Αέρος, Θαλάσσης, Ξηράς.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Dmitry Peskov, επεσήμανε, ότι συνεπεία του πολέμου, ο προϋπολογισμός αμύνης ανήλθε από το 3% του Α.Ε.Π. στο 6,7% και καλείται ν’ανέλθει περαιτέρω στο 7,4%, ποσοστά παραπέμποντα στην Σοβιετική Ένωση την 10ετία του 1980. Κατόπιν τούτου, σκόπιμο κρίνεται οι αμυντικές δαπάνες όπως ενσωματωθούν στο ευρύτερο οικονομικό πλαίσιο της χώρας, προκειμένου όπως διασφαλισθεί η βιωσιμότης της αμύνης αυτής. Ιδού η κρισιμότης του προβιβασμού του A. Belousov, προδήλως αντανακλούντος ορίζοντα ζοφερό δια την περιφερειακή και ενδεχομένως παγκοσμία ασφάλεια και ειρήνη (Surprise pick as Russia’s defence minister is tough-talking economist and Putin ally, Reuters).

Όπως ευστόχως διατείνεται ο σ’όλα τα μέτωπα επαληθευθείς Ελβετός αναλυτής Jacques Baud (Col. Jacques Baud: Putin’s devastating warning to N.A.T.O. as Russian military becomes UNMATCHED, 21:47): «Οι επενδύσεις στον κλάδο πρέπει να τοποθετούνται σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Δεν μπορείς εντός εβδομάδων ή μηνών ν’αυξήσεις την παραγωγή σου. (…) Εκ των ανωτέρω, δεν είναι τυχαίο, ότι αίφνης, εν’όψει των προκλήσεων τούτων, έχομε οικονομολόγο επί κεφαλής του Υπουργείου Αμύνης. Δι’αυτό επελέγη ο A. Belousov να διαδεχθεί τον S. Shoigu. (…) Η δε μετάθεση του S. Shoigu ως Γραμματέως του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας -του σπουδαιοτέρου οργάνου λήψεως αποφάσεων της Ρωσίας [!]- φέρει περισσότερο τα χαρακτηριστικά επίσης προβιβασμού παρά υποβιβάσεως».

Εξ αυτού και η χώρα μετά των περισσοτέρων κυρώσεων παγκοσμίως (βλ. κατωτέρω), σημειοί ανάπτυξη από 4,9% το 4^ο 3μηνο του 2023 στο 5,4% το 1^ο 3μηνο του 2024, προς διάψευση των προγνώσεων του Δ.Ν.Τ., ενώ οι γερμανικές, ιταλικές και ισπανικές τράπεζες στην ρωσική αγορά 3πλασίασαν τα κέρδη του το 2023 (Myret Zaki: L’économie russe n’a jamais coulé: le G7 impuissant?, Blick). Προσθετέα η ανακάλυψη στην ρωσική Αρκτική 511 δισ. βαρελίων πετρελαίου, ήτοι διπλάσιων της Σαουδικής Αραβίας, ικανών όπως ξεδιψάσουν την υφήλιο επί 4 10ετίες (511 milliards de barils : la Russie aurait découvert de colossales réserves de pétrole dans l’Antarctique et c’est une mauvaise nouvelle, Geo.fr).

Διαρκούντος των ανωτέρω, υπήρξαν εξελίξεις και επί των δεσμευθεισών ρωσικών καταθέσεων στην αλλοδαπή -ως επί το πλείστον στην Ευρώπη-, ύψους $280 δισ. Οι Η.Π.Α. -στις οποίες ενυπάρχουν μόνον $5-6 δισ. εκ των ανωτέρω καταθέσεων- και η Μεγ. Βρετανία επιθυμούν την επίταξη των κεφαλαίων τούτων υπέρ της Ουκρανίας. Ωστόσο, η Ε.Ε. είναι διηρεμένη, κυρία, δε, αντιτιθεμένη στην εν λόγω πρόταση η Γερμανία (World War II History haunts attempts to seize Russian assets, W.S.J.). H στάση της Γερμανίας είναι εύλογη, υπαγορευομένη εκ τριών βασίμων λόγων:

1. Εκ του φόβου, ότι η σύμπραξη αυτής κατά το σκεπτικό της ρηθείσας προτάσεως θα εξωθήσει την Ρωσία να προβάλλει νέες αξιώσεις προς αποζημίωσή της εκ των εγκλημάτων της Γερμανίας στον Β΄Π.Π. Προσέτι, εν αντιθέσει προς την άλογη στάση της Ελλάδος, άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν επανέλθει επί του θέματος των γερμανικών αποζημιώσεων, της Πολωνίας θέσασας, την 14.09.2022, κατά του Βερολίνου νέα αξίωση ύψους $1.3 τρισ.! Ο Γερμανός καθηγητής της Συγχρόνου Ιστορίας Andreas Rödder (πανεπιστήμιο Johannes Gutenberg) εσημείωσε, ότι οι απαιτήσεις, τόσον της Πολωνίας, όσον και της Ιταλίας -αφ’ης κατέπεσε το καθεστώς Μπενίτο Μουσολίνι και οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ιταλία (07.1943)- τυγχάνουν εδραίων ερεισμάτων. Σημειωτέον, Παρίσι, Ρώμη και Ε.Κ.Τ. επίσης ατενίζουν διστακτικώς την εν λόγω πρόταση, εκ του προδήλου ενδεχομένου κλονισμού της εμπιστοσύνης διεθνώς επί του Ευρώ.
2. Όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, έτσι και στην περίπτωση άλλων χωρών της Ευρώπης, αποστασιοποίηση επί του θέματος θα εγγυάτο την μη εκτέλεση αντιποίνων από ρωσικής πλευράς κατά γερμανικών και άλλων ευρωπαϊκών εταιρειών δραστηριοποιουμένων στην Ρωσία. Ωστόσο, το Κρεμλίνο υιοθέτησε σειρά διαταγμάτων επιτρεπόντων σε ρωσικές εταιρείες όπως εξαγοράσουν περιουσιακά στοιχεία αλλοδαπών εταιρειών (COMERZBANK, DANONE, DEUTSCHE BANK, FRAPORT, H.S.B.C., JPMORGAN CHASE, O.MV., SHELL κ.α.) στο 50% και πλέον της αξίας τους, ακόμη και σε τιμές εκπτωτικές ανερχόμενες στο 90% της αξίας αυτής, η δε έξοδος αυτή εκ της ρωσικής αγοράς στοιχίζει μέχρις σήμερα στις αλλοδαπές εταιρείες περί τα $107 δισ. (Foreign firms’ losses from exiting Russia top $107 billion, Reuters και Moscow takes control over assets of Western companies, Reuters). Κατ’εκτίμηση της Σχολής Οικονομικών του Κιέβου, έως τις αρχές του 2024, εκ των 3.708 αλλοδαπών εταιρειών στην Ρωσία έως προ του πολέμου, οι έχουσες εγκαταλείψει την αγορά ή παύσει να εργάζονται αριθμούν 854 (Dances with bears – The Maiden cookie has crumbled, Johnhelmer.net). Σημειωτέον, η Γερμανία έχει ήδη προβεί στην εθνικοποίηση ρωσικών θυγατρικών (Gazprom).

Τέλος, τίθεται το ερώτημα: Αν (α) κατάσχεση και (β) ιδιοποίηση των ανωτέρω αλλοδαπών περιουσιακών στοιχείων προς (γ) διάθεση τούτων στο αντίπαλο στρατόπεδο, προς συνέχιση εμπολέμου συρράξεως, είναι η απάντηση της Ευρώπης, ενώ η σύρραξη αυτή δύναται ευχερώς να τερματισθεί δι’ειρηνευτικών μέσων -υπενθυμίζεται, ότι ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, δια τηλεφωνήματός του, την 02.04.2022, στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκυ, εν συνεχεία επισκέψεώς του στο Κίεβο, την 09.04.2022, απεθάρρυνε τον Ουκρανό πρόεδρο να επιδιώξει τοιαύτη έξοδο της κρίσεως (Ukrainian news outlet suggests U.K. and U.S. governments are primary obstacles to peace, Peoples Dispatch και Ukraine and Russia explore neutrality plan in peace talks, Ft.com), γραμμή που τηρείται μέχρις σήμερα (“No” deal between Moscow and Kiev – London, Bignewsnetwork.com)-, ποίος ξένος επενδυτής θα εναποθέσει πλέον κεφάλαια σ’αυτήν;

3. Όπως φέρεται επισημαίνουσα και η Αμερικανίς υπουργός των Οικονομικών, Janet Yellen, οι ανωτέρω ρωσικές καταθέσεις στην αλλοδαπή θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν υπό της Δύσεως ως ενεχύρου σε μέλλουσες διαπραγματεύσεις, όπερ βρίσκει σύμφωνη και την Γερμανία.

Περαιτέρω, ερωτάται, κατά πόσον η συμπεριφορά της Δύσεως έναντι των εν λόγω καταθέσεων της Ρωσίας στην αλλοδαπή τυγχάνει ερεισμάτων εξ απόψεως Διεθνούς Δικαίου. Προ της αποφάσεως περί δημεύσεως των ανωτέρω $300 δισ. της Κεντρικής Τραπέζης της Ρωσίας, η τελευταία κατέστη στόχος 2.778 κυρώσεων. Κατόπιν, την 27.02.2024, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας των Η.Π.Α., προς παραδειγματισμό, επρωτοστάτησε ψηφίσασα Νόμο περί Ανοικοδομήσεως της Οικονομικής Ευημερίας και Ευκαιριών δια τους Ουκρανούς («Rebuilding Economic Prosperity and Opportunity for Ukrainians Act»), προς υιοθέτηση υπό της λοιπής Γερουσίας, της Βουλής των Αντιπροσώπων και επικύρωση υπό του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν. Μπορεί, όμως, Κράτος ν’αποφασίζει μόνο του την δήμευση περιουσιακών στοιχείων κυριαρχίας άλλου Κράτους; Κατά το Διεθνές Δίκαιο, απόφαση περί κατασχέσεως τέτοιων στοιχείων δύναται να ληφθεί (La confiscation des actifs russes, une victoire de Moscou, Leconomistebenin.com):

1. Υπό του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε.
2. Δι’αποφάσεως του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης (I.C.J.) του Ο.Η.Ε.
3. Δυνάμει συμφωνίας συναφθείσας υπό Κρατών Μελών συνθήκης ειρήνης περί επανορθώσεων συνεπεία ενόπλου συγκρούσεως.

Σε κάθε περιπτώσει και δη στην προκειμένη, ουδεμία ενέργεια δύναται όπως ληφθεί άνευ της συγκαταθέσεως της Ρωσίας.

Τ’ανωτέρω μαρτυρούν το μάταιο και παράλογο, στρατιωτικώς και ηθικώς, της συνεχίσεως του πολέμου˙ εν τούτοις, οι εχθροπραξίες μαίνονται άνευ αντικρίσματος και ενδεχομένου επιτυχίας. Άφευκτο και το αδιέξοδο στην επικειμένη ειρηνευτική σύσκεψη στην πόλη Bürgenstock της Ελβετίας (15-16.06.2024), του ιδίου του Γερμανού καγκελαρίου Olaf Scholz υπογραμμίζοντος (Bürgenstock: Amherd und Scholz für breite Ukraine-Konferenz, Nzz.ch), ότι «δεν πρόκειται περί ειρηνευτικής συσκέψεως», προδήλως εκ της μη προσκλήσεως σ’αυτήν της Ρωσίας και της ήδη διαφαινομένης μονοπλεύρου προαιρέσεως της Δύσεως προς στήριξη των προτάσεων του προέδρου Ζελένσκι. Και ενώ, όπως ευστόχως αναφέρει ο Αμερικανός αντισυνταγματάρχης ε.α. και διεθνολόγος Daniel L. Davis, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή δια την Ουρανία να διαπραγματευθεί, προς αποφυγή απωλείας περαιτέρω εμψύχου και αψύχου δυναμικού και εδαφών (Kharkiv front collapses/Putin still wants to negotiate, ενότης 24:10), ο Ουκρανός πρόεδρος ετοιμάζεται δια νέα αντεπίθεση (Guerre en Ukraine: Volodymyr Zelensky rejette l’idée d’une trêve olympique et se prépare à une offensive plus large, Francetvinfo.fr).

Εν Αθήναις τη 22^α Μαΐου 2024.

Παναγιώτης Α. Ζολώτας

.